Ijtimoiy-gumanitar fanlar

Ilmiy metod. Inson bo‘lmoq, demak o‘zi va atrof – olam haqida qiziqish demakdir. Eramizdan avvalgi 300 yillarda yunon faylasufi arastu til, xotira, motivatsiya, emotsiya, anglash va shaxs haqida fikr yuritgan: to‘yib tamaddi qilgandan keyin u asosiy organ yurak atrofida gaz va issiqlik yig‘iladi deb tushuntirgankasbiy psixologiyaning o‘rganish sohalariga, jumladan, tekshirilayotgan shaxsning inson-texnika munosabatlari sharoitidagi holatlari kiradi. Shaxs harakat qiladigan bu sharoitlar shaxsning odatdagi tadqiqot sharoitida yo aniqlash juda qiyin bo‘lgan, yo umuman ko‘rinmaydigan tomonlarini ko‘rsatadi. Shaxsning ong osti holatini chuqur va har tomonlama o‘rganishga imkon beradigan psixoanaliz metodi kasbiy psixologiya uchun muhim hisoblanadi. Psixoanaliz xatti-harakat motivlari, murakkab nizolarning haqiqiy sabablarini tadqiq etish darajasini aniqlashda keng qo‘llaniladi. Anketa metodi. Bu metodga tadqiqotchini qiziqtiruvchi faktlar haqida bir qator materiallar olish uchun nisbatan ko‘p sonli shaxslar guruhiga beriladigan savollarning bir xilligi xos. Materiallarga statistik ishlov beriladi va tahlil qilinadi. Suhbat (intervyu) metodi. Ushbu yordamchi metod tadqiqotning eng boshida umumiy yo‘nalish olish va ishchi farazlarni yaratish maqsadida qo‘llaniladi. .

Tadqiqotning yordamchi metodlari anketa — savollar yordamida psixologik axborot to'plashning metodik usulidir. Bunda savollar mantiqan bir-biri bilan bog‘langan bo‘lib, tadqiqotning maqsadiga mos keladi. Anketa yordamida o‘qituvchi o‘quvchilar shaxsiy sifatlarini aniqlash uchun material to‘playdi. Taklif etiladigan savollarga qarab, anketalar mazmun, funksiyasi, shakli bo‘yicha turli xil bo‘lishi mumkin.

Anketa matni 1. Bolaning ismi, sharifi, familiyasi, tug‘ilgan yili. 2. Bolaning kattalar bilan muloqotchanligi: A) yuqori; B) o‘rtacha; D) juda odamovi. 3. Bolalar bilan muloqotchanligi: A) juda muloqotchan, ko‘pincha o‘zi yolg‘iz emas, boshqa bolalar bilan o‘ynashni yaxshi ko‘radi; B) unchalik muloqotchan emas, ko‘pincha yolg‘iz o‘ynashni yoqtiradi; D) ba’zida yolg‘iz, ba’zida bolalar bilan o‘ynashni yoqtiradi. 4. Agar o‘quvchi (bola) muloqotchan bo‘lsa,... A) yosh jihatdan o'zidan katta bolalar bilan; b) tengdoshlari bilan; 29 d) o‘zidan kichik bolalar bilan o‘ynashni afzal ko‘radimi? 5. 0 ‘yinda bola o‘zini qanday tutadi? A) birgalikda o‘ynash uchun bolalarni uyushtira oladi, o‘yinda o‘ziga faqat yetakchilik rolini oladi; B) o‘yinda yetakchilik, liderlik rolini ham, ikkinchi darajali rolni ham birdek bajaradi; D) ko‘pincha o‘yinda boshqalarga bo‘ysungan holda o'ziga ikkinchi darajali rolni oladi.