Ijtimoiy-iqtisodiy

Asosiy tayanch tushunchalar 

 

Ishlab  chiqarish  usuli  -  ishlab  chiqaruvchi  kuchlar  va  ishlab  chiqarish  munosabatlari 

birligi hamda oʻzaro ta’siri. 

Ishlab chiqaruvchi kuchlar - ishlab chiqarishning shaxsiy va moddiy omillari, ya’ni ishchi 

kuchi bilan ishlab chiqarish vositalari birligi. 

Ijtimoiy-iqtisodiy  munosabatlar  -  bu  kishilar  uchun  zarur  boʻlgan  hayotiy  ne’matlarni 

ishlab  chiqarish,  taqsimlash,  ayirboshlash  va  is’temol  qilish  jarayonida  vujudga  keladigan 

munosabatlar. 

Ishlab  chiqarishning  texnologik  usuli  -  mehnat  vositalari,  materiallar,  texnologiya, 

energiya axborotlar va ishlab chiqarishni tashkil etish majmui. 

Mulkchilik munosabatlari - mulkka egalik qilish,  undan foydalanish, uni oʻzlashtirish va 

tasarruf etish jarayonida vujudga keladigan munosabatlar. 

Mulkdan  foydalanish  -  mol-mulkning  iqtisodiy  faoliyatda  ishlatilishi  yoki  ijtimoiy 

hayotda qoʻllanilishi, ya’ni uning nafli jihatlarining bevosita iste’mol qilinishi. 

---

Mulqni tasarruf etish - mol-mulk taqdirini mustaqil hal qilish. 

Mulkka  egalik  qilish  -  mulkdorlik  huquqining  uning  egasi  qoʻlida  saqlanib  turishi  va 

yaratilgan moddiy boyliklarni oʻzlashtirishning ijtimoiy shakli. 

Mulk ob’ektlari - mulkka aylangan barcha boylik turlari. 

Mulk  sub’ektlari  -  mulk  ob’ektini  oʻzlashtirishda  qatnashuvchilar,  mulkiy  munosabatlar 

ishtirokchilari. 

Xususiylashtirish - mulkka egalik huquqining davlatdan xususiy shaxslarga oʻtishi. 

Davlat  tassarrufidan  chiqarish  -  davlat  mulki  hisobidan  boshqa  nodavlat  mulk 

shakllarining vujudga keltirilishi.