Ikkilamchi elektron emissiyasi

2. Ikkilamchi elektronlarning energiya spektri
Ikkilamchi elektron emissiya hodisasining murakkab xarakteri ikkilamchi elektronlarning energiya spektrida yaqqol namoyon bo’ladi. Bunday spektrlar tutib qoluvchi maydonli sferik analizatorlar hamda elektronlarni elektr yoki magnit maydonida og’diruvchili analizatorlar yordamida olinishi mumkin.
3-rasmdan ko’rinib turibdiki, spektrni uchta xarakterli bo’lgan sohalarga ajratish mumkin.

3-rasm
Birlamchi elektronlarning o’rta energiyalarida eV keV) spektrdagi eng katta hissa ikkilamchi sekin elektronlarga to’g’ri keladi (I-soha). II va III sohalar noelastik va elastik sochilgan elektronlarga tegishli.
I va II sohalar orasidagi shartli chegara sifatida ikkilamchi elektronlar energiyasining eV qiymati tanlangan (1 ga qarang). eV energiyali elektronlar haqiqiy ikkilamchi elektronlar, eV energiyali elektronlar esa, noelastik sochilgan elektronlar hisoblanadi. Yaqqolki, bunday ajratish, birlamchi elektronlarning energiyasi eV bo’lgandagina ma’noga ega.
da joylashgan elastik qaytgan elektronlar cho’qqisidan chap tarafdagi maksimumlar guruhi, berilgan modda uchun xarakterli bo’lgan, nishon bilan ta’sirlashib, diskret energiya yo’qotgan birlamchi elektronlarga mos keladi. Bu cho’qqilar, energiyani xarakterli yo’qotish cho’qqilari deb yuritiladi. I va II sohadagi uncha katta bo’lmagan cho’qqilar oje-elektronlar tufaylidir. Bu elektronlar, quyi sathlardagi vakansiyalar yuqorida yotgan sathlar elektronlari bilan to’lganda, yuzaga kelishi mumkin. egrilikdagi bu cho’qqilarni yaqqolroq namoyon qilish uchun odatda egrilik differensiallanadi. I sohadagi cho’qqilarning bir qismi noelastik kanallar bo’sag’asida sekin elektronlarning rezonans elastik sochilishi bilan bog’liq. Haqiqiy ikkilamchi elektronlarning spektri qandaydir = qiymatda maksimumi bor egrilik ko’rinishiga ega. Metallar va yarim o’tkazgichlar uchun =1,5 3,5 eV, buning ustiga ning atom nomeri ga nisbatan davriy bog’lanishi kuzatiladi. Haqiqiy ikkilamchi elektronlar energiya spektrining shakli, va kattaliklar > 20 eV energiyalarda,amalda birlamchi elektronlarning energiyasiga bog’liq emas. <20 eV bo’lganda, maksimumning o’rni kichik energiyalar tarafiga siljiydi. energiya, chiqish ishidan kam bo’lganda haqiqiy ikkilamchi elektronlarning maksimumi yo’qoladi, ya’ni spektr asosan elastik qaytgan elektronlardan iborat bo’ladi.