Ikkinchi qism toshkent – 2023

T/r Ko‘rsatkichlar
O‘YB 
O‘YO 
Farqi 
% 
t 
P 
X±ɐ 
V% 
X±ɐ 
V% 
1. 
Bo‘yi (sm) 
162,8±5,1 3,1 167,7±3,9 3,2 
4,9 
3,0 
1, 
84 
>0,05 
2. 
Vazni (kg) 
50,5±3,2 6,3 53,6±2,1 3,9 
3,1 
6,1 2,92 <0,05 
0
50
100
150
200
Bo’yi (sm)
Vazni (kg)
Ko’krak aylanasi 
(sm)
157,9
45,9
73,1
161,1
48,6
76,4
O’quv yili boshida
O’quv yili oxirida

---

329 
3. 
Ko‘krak 
aylanasi (sm) 
76,4±4,4 5,7 79,9±3,0 3,8 
3,5 
4,6 1,34 >0,05 
Izoh:O‘YB – o‘quv yili boshida, O‘YO – o‘quv yili oxirida. 
Kosonsoy tumani 45-sonli “Nurli maskan” ixtisoslashtirilgan maktab 
internati tahsil oluvchi 9-sinf o‘quvchilarida tana og‘irligi ko‘rsatkichlari 
ham yosh ulg‘ayishi bilan ortib boradi. O‘quvchilarning tana og‘irligi 
bo‘yicha rivojlanish jarayonlari o‘rganilganda, unga ko‘ra o‘quvchilarning 
tana og‘irligi o‘lchamlari o‘quv yili boshida o‘rtacha 50,5±3,2 kg.ga teng, o‘quv 
yili oxirida esa bu ko‘rsatkich 53,6±2,1 kg.ga yetgani aniqlandi. Bu yoshdagi 
o‘quvchilar tana og‘irligining ortishi ko‘rsatkichlaridagi yillik farq 3,1 kg.ga 
teng bo‘lgan (6,1%). Ko‘rsatkichlar orasidagi statistik farqlar ishonchli emas 
(R>0,05). (5-jadval). 
 
Izoh:O‘YB – o‘quv yili boshida, O‘YO – o‘quv yili oxirida 
5.rasim: “Nurli maskan” ixtisoslashtirilgan maktab internati tahsil 
oluvchi 15 yoshli maktab o‘quvchilarining tana og‘irligi bo‘yicha 
rivojlanish jarayonlari o‘zaro farqlarni ifodalovchi diagramma 
Kosonsoy tumani 45-sonli “Nurli maskan” ixtisoslashtirilgan maktab 
internati tahsil oluvchi 15 yoshli o‘quvchilarida jismoniy rivojlanish 
ko‘rsatkichlari o‘lchanganda, o‘quv yili boshida o‘quvchilarning ko‘krak 
aylanasi uzunligi 76,4±4,4 sm.ga, o‘quv yili oxirida esa o‘rtacha 79,9±3,0 
sm.ga tengligi kuzatildi. Ushbu yoshdagi o‘quvchilarning jismoniy 
0
50
100
150
200
Bo’yi (sm)
Vazni (kg)
Ko’krak aylanasi 
(sm)
162,8
50,5
76,4
167,7
53,6
79,9
O’quv yili boshida
O’quv yili oxirida

---

---

---

---

---

---

---

---

---

338 
vaziyatlar beriladi. Eslatib oʻtamiz, darsliklarimizdan oʻrin olgan, odatdagi 
standart matematik masalada berilgan miqdorlar (maʻlumlar) va topish 
kerak boʻlgan nomaʻlum miqdor boʻladi. Nomaʻlumni berilgan maʻlum-
lardan foydalanib topish talab qilinadi. Bunda berilganlar nomaʻlumni 
topish uchun yetarli boʻlib, ular kam ham boʻlmaydi, koʻp ham boʻlmaydi. 
PISA topshiriqlari esa matematik masala emas, u matematik masaladan 
oldin keluvchi bosqich – muammoli vaziyatning tavsifi (kontekst)dan iborat. 
Topshiriq kontekstida tasvirlangan muammoli vaziyatni mulohaza yuritish 
orqali oʻrganib, uni matematik tilga oʻgirib ifodalash, yaʻni matematik 
masalaga keltirish kerak boʻladi. Shundan keyingina masalani matematikani 
qoʻllab yechishga kirishiladi. Shunday qilib, PISA topshirigʻi konteksti, bu 
– real hayotiy vaziyatlarning turli koʻrinishlardagi tavsifidan iboratdir. 
Kontekst qaysi hayotiy vaziyatni ifodalashiga qarab, 4 ta topshiriqlar 
turkumiga doir boʻlishi mumkin: «Shaxsiy» kontekstda berilgan 
muammolar turkumiga tegishli topshiriqlarda: 
– oʻquvchining shaxsiy hayoti bilan bogʻliq, 
doʻstlar bilan muloqot qilish, sport bilan shugʻullanish, dam olish kabi 
kundalik turmushdan olingan vaziyatlar; 
– oila, doʻstlar va tengdoshlar davrasiga aloqador kundalik maishiy 
vaziyatlar; 
– kattalarning kundalik turmushi bilan bogʻliq xaridlar, ovqat 
tayyorlash, sogʻliq, shaxsiy ishlarni rejalashtirish va boshqa vaziyatlar 
tasvirlanishi 
mumkin.