Ilmiy kengash chirchiq davlat pedagogika universiteti arziqulov zayniddin qo

resurslar vositasida o„qitishni takomillashtirish metodikasi” deb nomlanib, unda 
elektron resurslar asosida fizika fanini o„qitishga oid metodikalar tahlili, fizikani 
“Optika” bo„limini o„qitishda interfaol dasturiy ta‟minot resurslaridan foydalanish 
texnologiyasi, optika bo„limi bo„yicha laborotoriya mashg„ulotlarini tashkil etishda 
zamonaviy elektron vositalarni qo„llash metodikasi bo„yicha tavsiyalar bayon 
qilingan.
Elektron resurslar asosida fizika fanini o„qitishga oid V.I.Seldyaev ta‟limda 
kompyuter fizikasi eksperimentini o„tkazish talabalarga kelajakdagi ixtisoslik 
yo„nalishini tanlashda yordam berish, nazariya, eksperiment, kompyuterlashtirish va 

---

12 
kelajakda zarur bo„lgan ko„nikmalarni individual shakllantirish orqali ham ularning 
kasbiy niyatlariga ta‟sir qilishi haqida ilmiy izlanish olib borgan bo„lsa, 
N.Yu.Koroleva kompyuter yordamida o„tkaziladigan tabiiy fizik eksperiment 
samaradorligini yangi innovatsion texnologiyalarni instrumental qo„llash bilan 
birgalikda oshirish tajribani yangi sifat darajasiga ko„taradi va o„z-o„zini tashkil etish 
orqali talabalarning eksperimental faoliyatini optimallashtiradi deya ta‟kidlaydi.
Kompyuter modellaridan foydalanish fizika darsida hal qilinadigan vazifalar 
sonini oshiradi: ular fizik eksperimentni loyihalash, texnik yoki kundalik mazmunga 
ega dizayn topshirig„ini bajarish imkoniyatini ochadi. Bularning barchasi charchoqni 
kamaytirish, hissiy ko„tarilish, e‟tiborni kuchaytirish va natijada materialning 
jismoniy mohiyatini chuqurroq o„zlashtirishni ta‟minlashga imkon beradi. 
Yuqorida qayd etilgan metodikalar tahlili kompyuter simulyatsiyasi fizikada 
kompyuter texnologiyalari, elektron ta‟lim resurslari, virtual laboratoriyaning eng 
keng qo„llanilishi samarali hamda alohida e‟tiborga sazovor ekanini isbotlaydi.
Talablar va vazifalarni ijobiy hal etish maqsadida tadqiqot doirasida elektron 
ta‟lim resurslari orqali umumiy fizikaning optika bo„limini o„qitish metodikasini 
rivojlantirish modeli
ishlab chiqildi (1-rasmda keltirilgan). 
Pedagogika oliy ta‟lim muassasalarida Optika bo„limini o„qitishda talabalarda 
AKT kompetentligini rivojlantirish modelining maqsadi o„z ichiga ta‟limiy, 
tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlarni oladi. Modelning vazifasi o„z ichiga 
talabalarni dasturiy mahsulotlarda fizik mazmundagi ma‟lumotlarni idrok etish va 
ularni qayta ishlashga o„rgatish, talabalarning tanqidiy fikrlash, fizik mazmundagi 
dasturiy mahsulotlarning yashirin ma‟nosini anglash, AKT tomonidan fizika fanini 
o„zlashtirish qobiliyatlarini rivojlantirish, AKT ning fizik mazmundagi 
ma‟lumotlarini mashg„ulotlar mazmuniga kiritish yo„llarini topish, talabalarni kerakli 
ma‟lumotlarni topish, tayyorlash, yetkazib berish va ko„chirib olish, turli xil texnik 
vositalardan (kompyuterlar, modemlar, proektor, multimedia va boshqalar) 
foydalanish ko„nikmalarini shakllantirish, talabalarning og„zaki nutqni tasvirlarga va 
tasvirlarni og„zaki nutqga aylantirish mahoratlarini rivojlantirishga qaratilgan. 
Pedagogik jarayon metodlari o„z ichiga hamkorlikdagi ta‟lim, shaxsga yo„naltirilgan 
ta‟lim, blended learning, interfaol ta‟lim metodlarini oladi. Pedagogik jarayon 
mazmuni me‟yoriy hujjatlar (malaka talablari, fan dasturi, ishchi dastur, va kalendar 
reja), adabiyotlar va manbalar, qo„shimcha vositalar, topshiriqlardan iborat. 
Pedagogik jarayon ta‟lim shakllari: ma‟ruza, laboratoriya ishi, seminar, amaliy 
mashg„ulot, mashg„ulot - tadqiqot, mashg„ulot - kompyuter laboratoriyasi ishi, 
keyingi kompyuter tekshiruvi bilan muammolarni hal qilish mashg„uloti, ta‟limning 
tashkiliy shakllari: onlayn, offlayn, aralashdan iborat. Fizikaning “Optika” bo„limini 
o„qitishda AKTdan foydalanish orqali talabalarning bilim, ko„nikma, malakalari “a‟lo”, 
“yaxshi”, “qoniqarli” “qoniqarsiz” darajalar bilan baholandi va pedagogika oliy ta‟im 
muassasalarida fizika fanini o„qitish jarayonida (asosan, mashg„ulotning mavzu 
bayoni, topshiriqlar qismida) qo„llaniladi. 

---

13