Ilmiy-metodik jurnali scientific-methodical journal ministry of public education of the

FE’L SO‘Z ТURKUMI
Nima qildi?, nima qilyapti?, nima 
qilmoqchi? so‘roqlariga javob 
beradi.
Shaxs-son qo‘shimchalari 
tuslovchi qo‘shimchalardir.
-la, -lan, -sira, -illa (-ulla), -lash fe’l 
yasovchi qo‘shimchalardir.
Fe’llardagi 
-m, -man, -ng, -san, 
-di(-ti), -k, -miz, -ngiz, -siz, -di(lar) 
shaxs-son qo‘shimchalaridir.
Fe’llardagi shaxs-son 
qo‘shimchalari gapda so‘zlarni bir-
biriga bog‘laydi.
Fe’lda uchta zamon bor:
hozirgi zamon;
-yap,-moqda
o‘tgan zamon;
-di, -gan
kelasi zamon.
-moqchi

---

95
TA’LIMDA AXBoRoT ReSURSLARI
h
ozirgi kunda jamiyatda yashayotgan fuqarolarning aqliy rivojlanishini kom-
munikatsiyasiz tasavvur etib bo‘lmaydi. Negaki, jamiyatning har bir a’zosi 
o‘z fikri, dunyoqarashi, o‘z nutqini erkin bildira olish huquqiga va madaniya-
tiga ega bo‘lishi uning faol fuqarolik pozitsiyasini belgilab beradi. Shu nuqtayi nazardan 
olib  qaralganda  bugungi  zamonaviy  dunyoning  asosini  ham  barqarorlashuvini  ham 
aynan, kommunikatsiyasiz tassavvur qilish qiyin bo‘lib bormoqda.
Bu borada Respublikamizning Birinchi Prezidenti Islom karimov “Bizning oldimiz-
da turgan eng dolzarb vazifalardan biri – insonlarni o‘z fikrini bayon qila olish, erkin 
fikr bildirishga o‘rgatishdir. Ya’ni, fikrga qarshi faqatgina fikr bilan kurashish mumkin. 
Mana meni tashvishga solayotgan narsa. qaysi bir maktab yoki oliy ta’lim muassasasi 
bunday  tajribaga  ega?  Biz  yoshlarni  erkin  fikrlashga,  bahs-muzokara  olib  borishga 
o‘rgatishimiz zarur”
1
 deya ta’kidlagan edilar.
Nazariyamizdagi birinchi qadam, “kommunikatsiya”, “muloqot”, tushunchalarning 
mazmun-mohiyati va ularning insonlarni nutqiy faoliyatidagi o‘rnini aniqlab olish. 
1
 karimov I.A. Barkamol avlod O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori – T.: O‘zbekiston, 1998. – 327-b.
Annotatsiya
Maqolada kommunikatsiya va muloqot shaxslararo ma’lumot almashinuvi jarayoni ekan-
ligi, shuningdek, pedagoglar va o‘quvchilarning o‘zaro hamkorligidagi o‘ziga xos shakli va ijti-
moiy tajriba berish, uni qabul qilib olishdagi so‘zlashuv tizimi sifatida o‘rganilgan.
Kalit so‘zlar. kommunikatsiya, muloqot, faoliyat, maqsad, shaxslararo kommunikatsiya, 
ommaviy kommunikatsiya, falsafa, psixologiya.
в данной статье приведено мнение о сущности коммуникации и процесса обмена 
информацией при диалоге. автор даёт основные научные точки зрения на понятия “ком-
муникация” и “обмен информацией”.