Induktivlik

Joul-Lens qonuni va uning differentsial ko’rinishi
Agar tok harakatsiz metall o’tkazgichdan o’tayotgan bo’lsa, tokning barcha ishi uni qizdirishga ketadi. Unda energiyaning saqlanish qonuniga muvofiq  va  ga asosan quyidagicha yozamiz:

Bu ifoda Joul-Lents qonunini ifodalaydi. Uni tajribalar asosida mustaqil ravishda J. Joul va E. Lentslar aniqlashgan. O’tkazgichdan tok o’tganda issiqlik ajralishiga sabab erkin elektronlarning harakati davomida kristall panjara tugunlaridagi ionlarga urilib o’z energiyalarini berishlaridir.
Buning natijasida ionlarning tebranma harakati ortadi, ya’ni o’tkazgich qiziydi. Shuning uchun ham ajralib chiqadigan issiqlik miqdori qarshilikka to’g’ri proportsional.
Endi uning differentsial ko’rinishini keltirib chiqaraylik. Agar, tok kuchi  vaqt bo’yicha o’zgarsa, u holda  vaqt ichida ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori quyidagicha hisoblanadi:

Elementar hajmda  hajmda ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori quyidagicha hisoblanadi:


bu yerdan birlik hajmdan birlik vaqt ichida ajralib chiqayotgan issiqlik miqdorini topamiz:


Bu (21.12) ifoda Joul – Lents qonunining differentsial ko’rinishidir. Shularga asoslanib, t vaqtda butun o’tkazgichdan ajralib chiqqan issiqlikni topish uchun  ni t vaqtning ma’lum paytidagi hajm bo’yicha integrallash, undan so’ng hosil bo’lgan ifodani esa t vaqt bo’yicha integrallash kerak:

INDUKTIV QARSHILIK

Zanjir (yoki uning bir qismi) induktivligining (q. Induktivlik) oʻzgaruvchan tokka koʻrsatadigan qarshiligini ifodalovchi kattalik; oʻzgaruvchan tok zanjiridagi toʻla qarshilikning bir kismi.
Aerodinamikada — roʻpara qarshilikning bir qismi. Suyuqlik va gazlar (havo) da, mas, samolyot qanotining osti va ustida paydo boʻladigan, harakatga qarshi pastga yoʻnaladigan uyurmalar Induktiv qarshilik hisoblanadi; ular koʻtarish kuchini kamaytiradi.