Inflyaciyanin’, onin’ kelip shig’iw sebepleri ha’m aqibetleri

Inflyaciyanin’, onin’ kelip shig’iw sebepleri ha’m aqibetleri

Berdaq atindag’i Qaraqalpaq

Ma’mleketlik Universititeti Ekonomika fakulteti

1a-buxgalteriyaliq esap ha’m audit kafedrasi

stundenti Tursinbaev Azizbektin’ Ekonomikaliq

teoriya pa’ninen tayarlag’an

Tema: Inflyaciya, onıń kelip shıġıw sebepleri hám aqıbetleri.

Tapsırģan: Tursinbaev A.

Qabıllaģan: Dosekeev J.

Tema: Inflyaciya, onıń kelip shıġıw sebepleri hám aqıbetleri.

Kurs jumisi mazmuni

I.Kirisiw

II. Tiykarģi bólim

1. 
   Inflyaciya haqqinda teoriyaliq tusinik
   
2. 
   Inflyaciyanin’ tu’rleri
   
3. 
   Inflyaciya waqtinda pul qatnasiqlarin tartipke saliw
   
4. 
   O’zbekstanda inflyaciyanin’ aldin aliw,saplastiriw ushin alip barilip atirg’an ilajlar
   

III. Juwmaqlaw

Paydalanilg’an a’debiyatlar,saytlar.

Kirisiw

Inflyatsiyaning hár tárepleme háwij alıp ketiwi mámlekette sotsial hám ekonomikalıq tárepten qarama-qarsılıqlar júzege keliwine alıp keledi. Sol sebepli mámleket inflyatsiyanin’ aldın alıw, pul mámilesin turaqlılastırıw shara - ilajları islep shıǵadı. Inflyatsiyaga qarsı gúrestiń tiykarǵı formaları : inflyatsiyaga qarsı siyasat hám pul reforması esaplanadı.

Aldınǵı oraylasqan, rejeli basqarıwǵa tiykarlanǵan ekonomikalıq sistemada pul aylanisin joybarlaw tiykarında basqarip kelingen. Xalıqtıń tabısı hám ha’rejetlerin mámleket tárepinen muwapıqlastirip turılǵan. Tavar óndirisdi keńeytiw, xalıqqa kreditke tovar beriw, bahalar sistemasın ózgertirip turıw hám taǵı basqalar. Barlıq processler mámleket tárepinen basqarilgani ushın pul mámilesi nızamı buzılǵanda mámleket óz kepilligi sheńberinde nırqlardı ózgertiw jolı menen, pul reformasi menen pul mámilesin tártipke salip kelgen.

Tariyx haqiqattanda da bul sózdiń hár tárepleme qáwipli ekenligin korsetdi. Sebebi inflyatsiya qanday da ayrıqsha alınǵan bazarda tovarlar hám xızmetler bahasinin’ ósiwi ibarat bolip qalmastan, bul uliwma ekonomika ushın qáwipli hádiyse bolıp tabıladı. Inflyatsiya sóziniń ekonomikalıq manisi – aylanista ámeldegi bolgan tovarlar hám olardıń bahasina salıstırǵanda kop pul shig’ariw degen mánisti ańlatadı.

Sońǵı jıllarda inflyatsiya tez-tez ushırasıp turatuǵin process bolip sapası da o’zgerip barmaqta. Óytkeni, házirgi kúnlerdegi inflyatsiya: birinshiden, turaqli bahalardıń asıwına ; ekinshiden pul aylanisinin’ nizamliq darejede aynıwı nátiyjesinde uliwma xaliqliq mexanizmınıń isten shig’iwina alıp keledi.

Inflyatsiyanin’ tiykarǵı sebebi - bul xalq xojaliginin hár qıylı tarawları ortasinda payda bolǵan uyqaspawshılıq bolıp tabıladı. Bul aldınam bar fond hám tutınıw ortasindag’i, talap hám usınıs, mámlekettiń dáramatlari hám qárejetleri ortasidag’i aylanbadaǵı pul massası hám xojaliqlardin’ naq aqshaǵa bolg’an talabı ortasindag’i uyqashbayshiliqlardan ibarat esaplanadi. Inflyatsiyani júzege keltiretuǵın faktorlarǵa qarap onıń sebeplerin ishki hám sirtqi sebeplerge boliw múmkin. Inflyatsiyaning ishki faktorları monetar-pul siyasatı menen hám xojaliq iskerligi menen baylanisli túrlerine bolinedi. Inflyatsiyaning sirtqi faktorlarına jáhán ekonomikasinda bolg’an krizislar, (shiyki o’nim, janilg’i , valyuta boyinsha) mámlekettiń valyuta siyasatı, mámlekettiń basqa mámleketlik menen sirtqi ekonomikaliq iskerligi, altın hám valyuta qorlari menen bolatug’in nizamsiz operatsiyalar hám basqalar boliwi múmkin.

1.