Информатика

10.11-jadval. Rasmlar bilan ishlovchi funksiyalar. 
1 
Nomi 
vazifasi 
2 
READBMP() 
Rasmlarni oq-qora o`qish 
3 
READRGB() 
Rasmlarni rangli o`qish 
4 
READPRN() 
Vektorli rasmlarni o`qish 
5 
WRITEBMP() 
Rasmlarni oq-qora yozish 
Mathcadda rasmlar matritsa ko`rinishida sonlar bilan ifodalaniladi. Rasmlar 
bilan amal bajarganda matritsa va vektor funksiyalaridan foydalanamiz (10.21-
rasm). Rasmlarni ishchi stolda ko`rinishi uchun [Insert]

[Picture] buyruqlar 
ketma-ketligi bajariladi. 

---

516 
10.21-rasm. Rasmlar bilan ishlash. 
Vektorli rasmlarga misol olish uchun dunyo xaritasidan foydalanamiz. Bu 
xaritanining raqamli variantlarini internetdan olish mumkin. Vektorli rasmni bir 
ozgaruvchiga chaqiramiz. 0-tartibli ustunni a, 1-tartibli ustunni b ga o`zlashtiramiz 
va Mathcad bo`limidan [Insert] 

[Garph]

[X-Y Plot] Buyruqlar ketma-ketligini 
tanlaymiz. Ishchi stolda x – y koordinata hosil bo`ladi, x o`qiga a o`zgaruvchini, y-
o`qiga b o`zgaruvchini kiritamiz va dunyo xaritasi hosil bo`ladi. Xaritani globus 
shakliga keltirish uchun shar shakli chizilgan (10.22-rasm) formulalardan 
foydalanib olamiz. Agar sharni harakatlantirish kerak bo`lsa, sichqonchadan 
foydalanish mumkin. Tasvirlangan shar aylanib turishni istasangiz [shift] 
tugmasini bosing va sichqoncha yordamida aylanish tomonini ko`rsating. 

10.22-rasm. Dunyo xaritasini Mathcadda tasvirlash. 
Mathcad dasturi orqali ixtiyoriy funksiyalarning grafigini chizish, rasmlar 
bilan ishlash va ularni qayta ishlab, raqamli rasmlarga almashtirish imkoniyati 
mavjud. 

 Mustahkamlash uchun savollar.  
1. Mathcadda grafiklar qaysi asboblardan foydalanib yaratiladi ? 

---

517 
2. Bitta koordinataga ikkita va undan ortiq funksiyaning grafigini chizish 
mumkinmi ? 
3. Vektorli grafikka misol keltiring ? 
4. Polyar Plot qanday grafikalarni chizishga mo`ljallangan ? 
5. Sohali grafikka misol keltiring ? 
6. FRAME nima vazifani bajaradi ? 
7. Rasmlarni rangli o`qish buyrug`ini ayting. 
8. Yaratilgan rasmi qaysi tomondan ko`rib bo`ladi ? 
9. Mthcadda duyno xaritasi qanday hosil qilinadi ? 
10. U`ch o`lchovli grafikka misol keltiring ?