Информатика

 
10.17-rasm. Sohalarni chizish. 
 
10.18-rasm. Diagramma, sohali, kontur grafiklar. 

---

514 
 
10.19-rasm. Nuqtali, sohali grafiklar 
Mathcadda 
grafiklarni 
yaratishdan 
tashqari 
ularni 
hosil 
bo`lishi 
(shakllanishi, chizilishi) ni animatsiya orqali ham ifodalash mumkin. Buning 
uchun Mathcadda [FRAME] o`zgaruvchisi kiritilgan. Funksiyaning animatsiyali 
grafigini hosil qilish uchun unga parametr sifatida [FRAME] ni berish shart. 
Animatsiyaga doir funksiyaga urinma o`tkazishni olaylik (-rasmga qarang).
10.20-rasm. Mathcadda animatsiya hosil qilish.

---

515 
Buning uchun funksiyani yozamiz va uning birinchi tartibli hosilasini 
olamiz. A o`zgaruvchiga [FRAME] ni qiymat qilib, x o`zgaruvchiga esa 0 dan 4
gacha qiymat qilib beramiz. So`ng urinma tenglamasini ikkinchi bir funksiya bilan 
belgilaymiz. Mathcad bo`limidan [Insert] 

[Garph]

[X-Y Plot] Buyruqlar 
ketma-ketligini tanlaymiz. Ishchi stolda x – y koordinata hosil bo`ladi.
X o`qiga uchta o`zgaruvchi x,x,a ni kiritamiz. Y o`qiga funksiya-f(x), 
urinma tenglamasi-y(x,a), nuqtadagi funksiya qiymati-f(a) ni kiritamiz. Grafikda 
funksiyadan x=0 nuqtadagi urinmani ko`rish mumkin. Animatsiya hosil qilish 
uchun Mathcad bo`limidan [View]

[Animate] Buyruqlar bajarilsa ishchi stolda 
[Animate] muloqot oynasi hosil bo`ladi (-rasmga qarang). Ishchi stoldan grafik 
jo`ylashgan maydon belgilab olinadi. [Animate] muloqot oynasiga otib, [From] ga 
0 qiymat (chunki FRAME 0 dan o`zgarsin), [To] 12 qiymat (ya`ni 12 gacha 
o`zgarsin) va [At] ga animatsiya 1 sekundda nechta frameni o`qishini ko`rsatamiz 
(masalan, har bir nuqtada ko`rish uchun [1] ni kiritish kerak). So`ng muloqot 
oynadagi [Animate] tugmasini bosamiz va ekranga [Playback] muloqot oynasi 
chiqadi. Muloqot oynadan animatsiyani ko`rish uchun [Play] tugmasi bosiladi. 
Animatsiyani saqlash uchun esa [Animate] muloqot oynasidan [Save as] tugmasi 
bosiladi va animatsiya avi kengaytmali video rolik fayli ko`rinishda saqlanadi. 
Mathcad tayyor rasmlar bilan ham ishlash mumkin. Buning uchun –jadvalda 
keltirilgan funksiyalardan foydalanamiz.