chiqqan edi, bir traktorist uni savodsizlikda aybladi... San ’atkor uyiga
ketgani iz\>oshga o'tirganida yana tutaqib ketdi: "Hech bo'lmasa,
aytadigan ashulangni o'rgan, so'zlarini to'g'ri ayt" emish!..”
Xizmatchisi savod maktabida о 'qiyotgan bir kishini traktorist savodsiz
desa, alam qilmaydimi? — dedi sa n ’atkor o'zicha bo'g'ilib, —
“labingdan bo ‘Isa olsam, e shakarlab " deganim и kishiga yoqmapti,
“bo ‘lsa ” emas, “bo'sa ” emish! О 'zi bilmaydi-yu, menga о 'rgatganiga
kuyaman! Senga o'xshagan savodsizlar "bo'sa, b o ‘masa"deydi. Artist
kul'tumiy odam — gapni adabiy qilib aytadi - "bo ‘Isa, bo ‘Imasa" deydi.
Bunda adib Abdulla Qahhor bo'sa so'zining ma’nosini bilmay xato
qilgan savodsiz va saviyasi past kishilami hajv ostiga olgan.
Grammatik m e’yorga rioya qilish deganda, gap tuzish qoidalaridan
to'g 'ri foydalanish, so'zga grammatik qo'shimchalami qo'shishda
xatoga yo'l qo'ymaslik, kelishik qo'shimchalarini o 'z o'm ida qo'llash,
ega va kesimning mosligiga rioya qilish, ikkinchi darajali bo'laklami
to'g 'ri ishlatish, so'zlaming bog'lanish qonuniyatlariga amal qilish
kabilar
tushuniladi.
Muloqot jarayonida
bunday
grammatik
m e’yorlarga amal qilmaslik natijasida nutqning to'g'riligi buziladi.
Morfologik m e’yorlaming buzilishiga misollar:
1.
Faxriy o'qituvchining yuzlab shogirdi hozirgi kunda turli
sohalarda
samarali
mehnat
qilib,
ustoziga
obro'-e’tibor
keltirmoqdalar.
Me’yoriy varianti: Faxriy о 'qituvchining yuzlab shogirdi hozirgi
kunda turli sohalarda samarali mehnat qilib, ustoziga obro'-e’tibor
Do'stlaringiz bilan baham: |