O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI SIRTQI BO‘LIM
“ANIQ VA TABIIY FANLAR” KAFEDRASI
“Zoologiya” fanidan
KURS ISHI
Mavzu: Qushlarning mavsumiy hodisalari, migratsiya uning sabablari, qushlarning tabiatda va xo‘jalikdagi ahamiyati
Bajardi: 20.22-guruh talabasi Abduraxmonova Gulira'no Umarjon qizi
Tekshirdi:_
Kurs ishi taqrizdan qaytarilgan sana
“ ” 2023-yil Komissiya a’zolari
Kurs ishi taqrizga topshirilgan sana
“ ” 2023-yil Kurs ishi himoya qilingan sana
“ ” 2023-yil Baxo” ”
(imzo)
(imzo)
1
FARG‘ONA-2023
MUNDARIJA
KIRISH 3
I- BOB. QUSHLARNING MAVSUMIY HODISALARI .................................7
Qushlarning ko‘payishi 7
1.2 Qushlarning siklliligi va migratsiyasi 15
II- BOB. QUSHLARNING KELIB CHIQISHI VA TABIAT VA XO’JALIKDAGI AHAMIYATI.........................................................................23
2.1 Qushlarning kelib chiqishi 23
2.2 Qushlarning xo’jalikdagi amaliy ahamiyati 28
2.3 Foydali va zararli qushlar 34
XULOSA 38
ADABIYOTLAR RO‘YXATI 40
ILOVALAR...........................................................................................................42
KIRISH
Ilm-fan bilan shug‘ullanish bugungi kunning dolzarb masalasi hisoblanadi. Muhtaram Prezidentimiz Sh.M. Mirziyoyev aytganlaridek, “Bir narsani bilishimiz kerak: ilmsiz, innovatsiyasiz oldimizga qo‘ygan maqsadlarga hech qachon erisha olmaymiz.”1
Kurs ishi mavzusining dolzarbligi. Qushlarning urchishi tuxum qo‘yuvchi tuban umurtqali hayvonlardan farq qilib, barcha qushlarda nasi uchun qayg‘urish hodisasi kuzatiladi. Qushlar tuxum qo‘ygandan keyin tuxumini bosib yotadi va gavda harorati bilan tuxumini isitadi. Qushlarning ko‘pchilik turlari tuxumlarini maxsus qurilgan uyasida bosib yotadi. J o‘jasi tuxumdan chiqqandan keyin uni ota-onasi ma’lum vaqtgacha boqadi. Bu esa qush jo‘jalarining kattagina foizini yashab qolishini ta’minlaydi va shunga ko‘ra qushlarning umumiy pushtdorligi ancha past bo‘ladi.
Bir qancha tur qushlarda jinsiy dimorfizm sezilmaydi. Masalan, kaptarlar, g‘ozlar, ko‘pgina yapaloqqushlar shular jumlasidandir. Lekin ayrim tur qushlarning erkagi urg‘ochisidan patlarining rang-barangligi va katta-kichikligi bilan farq qiladi. Odatda, erkak qushlar urg‘ochisiga nisbatan yirik, har xil ranglarga bo‘yalgan bo‘ladi (tovuqsimonlar, o‘rdaklar). Kazuarlar, kivilar, tinamuiar va lochinsimonlarda aksincha, ularning urg‘ochilari erkaklariga nisbatan yirik bo‘ladi. Qushlarning erkaklari ovo/iarida ham o‘zgarish bor, erkaklari turli ovozda sayraydi, bu holat. ayniqsa poligam qushlarda seziladi. Jinsiy farqlar faqatgina qushlarning rangi, katta-kichikligi va tovushlaridangina sezilmasdan, balki erkaklarida urg‘ochilarida uchramaydigan har xil kokillar, tojlar, voqalar. juda g‘alati shakldagi teri va shox o‘simtalari borligi bilan ham ajralib turadi. Qushlarning erkaklarida kekirdagining pastki qismida joylashgan ovoz apparatlarining muskul torlari urg‘ochilarinikiga qaraganda kuchli rivojlangan.
1 https://yuz.uz/uz/news/ilm-fan-va-innovatsiyani-rivojlantirish-masalalari/
Do'stlaringiz bilan baham: |
