Inovatsiyalar vazirligi

Tokarlik dastgohlarida ishlash vaqtida rioya qilinadigan havfsizlik 
texnikasi qoidalari. 
1. Dastgoh ning aylanuvchi qismlariga tegmaslik, suyanmaslik kerak. Tasma, 
shkiv, patron yoki detaldan ushlab dastgoh ni to‘xtatish kerak emas.
2. Detalni patronga puxta o‘rnatish kerak.
3. Kesgichlarni markazga aniq o‘rnatish kerak. Kesgich markazdan yuqori 
o‘rnatilsa, ishqalanish natijasida qizib uning kesish xususiyati yo‘qoladi. 
Markazdan pastda o‘rnatilsa kesgich detalga qadalib sinishi mumkin. 
4. Dasgoh ishlab turgan vaqtda detalni o‘lchamaslik kerak. 
5. O‘qituvchi yoki o‘quv ustasi ruhsatisiz tezlikni oshirmaslik kerak. 

---

6. Dasgoh ishlab turgan vaqtda tezlikni o‘zgartirmaslik kerak. 
7. Dasgohni qirindidan tozalashda cho‘tkadan foydalanish kerak.
Ishni bajarish tartibi:
1. 16K20 yo‘nish vintqirqar dastgohini ishlash jarayoni bilan tanishish. Bunda 
boshqarish va sozlash elementlari o‘rganiladi. Yo‘nuvchi kesgichlar va ularni
ishlatish jarayonlari bilan talabalarni tanishtirish. 
2. Qanday vazifa qo‘yilganiga qarab kesgich tanlanadi va stanok sozlanadi. 
3. Dastgohda qirqish, yo‘nish ishlari bajariladi.
 Ish haqida hisobot.
Hisobotda bajariladigan ishdan maqsad, 16K20 modelli dastgohning umumiy 
sxemasi, asosiy qismlarining vazifalari, bajarilgan ishlarning qisqacha tavsiloti va 
sxemalar keltiriladi.  
Nazorat savollari: 
1. Yo‘nish dastgohi nima. 
2. Yo‘nish dastgohida ishlatiladigan kesgichlar. 
3. Kesgichlar qaysi materialdan tayyorlanadi. 
4. Yo‘nish jarayonida kesish rejimlari nimalardan iborat.
 
Frezalash- freza deb ataladigan ko‘p tig‘li kesuvch i asbob yordamida
tayyorlama kesib ishlash protsessi. 
Vertikal va gorizontal frezalash dastgohlarida bajariladigan jarayonlar. 

---

Frezalashda freza aylanadi (asosiy harakat), dastgohning stoliga o‘rnatilgan 
tayyorlama esa frezaga tomon ilgarilama harakat-surish harakati qiladi. 
Frezalash tashqi shakliga ko‘ra quyidagi gruppalarga bo‘linadi: