Инвестиция фаолиятини молиялаштириш манбалари ва усуллари

Misol. Faraz qilaylik aksiyadorlik jamiyati ishlab chiqarish uchun yangi tikuv mashinalarini sotib olmoqchi. Uning uchun unga 12 mln. so’m mablag’ zarur va loyihaning muddati bir yil. Loyihani ishlab chiqish shuni ko’rsatdiki, aksiya emissiyasi evaziga loyihaning to’rtdan bir qismi moliyalashtirilishi mumkin va qolgan to’rtdan uch qismi qarz mablag’lari evaziga moliyalashtirishni talab qilmoqda. Aksiyadorlar qo’shimcha aksiya emissiyasi hisobidan keladigan daromadni 12% qilib belgilagan bo’lsa, qarz mablag’lari uchun to’lanadigan foiz yoki uning narxi 8% deb belgilangan. U holda kapitalning o’rtacha tortilgan qiymati quyidagicha aks ettiriladi:

• Misol. Faraz qilaylik aksiyadorlik jamiyati ishlab chiqarish uchun yangi tikuv mashinalarini sotib olmoqchi. Uning uchun unga 12 mln. so’m mablag’ zarur va loyihaning muddati bir yil. Loyihani ishlab chiqish shuni ko’rsatdiki, aksiya emissiyasi evaziga loyihaning to’rtdan bir qismi moliyalashtirilishi mumkin va qolgan to’rtdan uch qismi qarz mablag’lari evaziga moliyalashtirishni talab qilmoqda. Aksiyadorlar qo’shimcha aksiya emissiyasi hisobidan keladigan daromadni 12% qilib belgilagan bo’lsa, qarz mablag’lari uchun to’lanadigan foiz yoki uning narxi 8% deb belgilangan. U holda kapitalning o’rtacha tortilgan qiymati quyidagicha aks ettiriladi:
• WACC =0,75*0,08 + 0,25 *0,12 = 0,09
• Yoki
• Shunday qilib, yuqoridagi hisob kitoblardan shuni ko’rish mumkinki, tikuv mashinalarini sotib olish uchun ketadigan kapitalning o’rtacha tortilgan qiymati 9 foizni tashkil etmoqda.

Жалб қилинадиган ресурслар

• Қимматли қоғозлар бозори,
• бир томондан, иқтисодиётнинг хўжалик субъектлари учун молиявий таъминланиш манбаи бўлса,
• иккинчи томондан, аҳоли ва хўжалик субъектларининг бўш турган маблағларини иқтисодиётга фаол жалб этувчи, пул маблағларини қайта тақсимловчи механизмдир.
• Бозор иқтисодиёти шароитида иқтисодиётнинг янгидан вужудга келаётган ва фаолият юритаётган тармоқларини ривожлантириш учун турли шаклдаги ва ҳажмдаги инвестициялар керак бўлади. Замонавий бозор иқтисодиётида қимматли қоғозлар бозори – иқтисодий муносабатлар иштирокчилари ўртасида пул воситаларини самарали қайта тақсимловчи механизм вазифасини бажармоқда.