Ionlovchi nurlar va ularning xususiyatlari. Quyosh radiatsiyasi va unga gigiyenik baho berish - Reja:
- Ionlovchi nurlarning turlari.
- Ionlovchi nurlarning manbalari va xossalari
- Quyosh radiatsiyasi va uning gigienik ahamiyati
- Ionlanuvchi nurlarning turlari.
- Ionlovchi nurlar tabiati bo’yicha ikki katta guruxga bo’linadi:
- korpuspulyar nurlar;
- kvant nurlar;
- Korpuspulyar nurlar - uta mayda, elementar zarrachalardan tartib topgan.
- Kvant tabiatli nurlar - energiya portsiyalari yoki fizikaviy iborani ishlatsak fotonlar okimidir. Bu nurlarga radio tulkinlar, infrakizil, yoruglik kabi muxitni ionlashtirmaydigan, oraliq xolatdagi ultrabinafsha va ionlovchi xususiyatga ega rentgen, gamma, va yukori energiyali tormozlanish nurlari kiradi
- Ionlovchi nur manbalarini ikki guruxga bo’lish mumkin:
- tabiiy manbalar
- Suniy manbalar
- Tabiiy manbalarga kuyidagilar kiradi:
- Kosmik nurlar. Ular tabiati jixatdan turli korpuskulyar yoki kvant nurlar okimidan iborat.
- Geologik jinslardagi radioaktiv moddalar. Uran, radiy, poloniy, radon va boshka kimyoviy elementlar.
- Suv, havo, odam tanasi radiaktivligi. Tabiiy manbalardan tarkaluvchi nurlar hayot uchun zaruriy radioaktiv muxitni xosil qiladi.
- Mariya Kyuri o’z vaqtida aytganidek, radioaktiv muxit odam, xayvonlar va boshka tirik mavjudotlar yashashi uchun zarurdir. Tirik mavjudot, shu xisobda odamlar evolyutsiya jarayonida bu muxitga moslashgan va radioaktiv muxit hayot uchun zararsiz.
- Ionlovchi nurlarning suniy manbalari radioaktiv fonning ortishiga olib keladi, turli asoratlar keltirib chikarishi mumkin. Bu manbalarga inson faoliyati tufayli yuzaga keluvchi radioaktiv ifloslanishlar, chikindilar, turli nurlovchi uskanalar, atom reaktorlari, energetik, texnologik va tadkikot reaktorlari, nurlovchi uskunalar va radioaktiv preparatlar kiradi. Bu manbalarni xam bir necha guruxga bulish mumkin
- Quyosh radiatsiyasi va uning gigienik ahamiyati.
- O’zbеkiston Rеspublikasi quyoshli o’lka dеb bеjiz aytilmaydi. Haqiqatan ham rеspublikada quyoshli kunlar miqdori O’rta Еr dеngizi hamda Kaliforniyadan yuqori. Quyosh radiatsiyasi enеrgiya, issiqlik va yorug`lik manbai hisoblanadi. U еr satxini isitadi, suvni bug`lantiradi, havo oqimini paydo qiladi va shunga bog`liq holda ob-havoni o`zgartiradi, joylar iqlimiga sabab bo`ladigan asosiy omillardan hisoblanadi. Еr yuzida butun organik hayot quyosh radiatsiyasi tufayli mavjuddir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
