I(q-q). indd

Normal jag’dayda ha’r qanday gazdin’ 1 mol mug’dari’ 
0,0224 m
3
 ko’lemdi iyeleydi.
1 m
3
 ko’lemdegi molekulalar sani’ da birdey boladi’.
Ma’seleni sheshiw u’lgisi.
1 g azot (N
2
) qurami’ndag’i’ molekulalar sani’n ani’qlan’. 
      Berilgeni:               Formulasi’:                  Yesaplaw:
m = 1 g =10
-3
 kg;
N
A
= 6·10
23
 mol
-1
; 
M = 0,028 kg/mol.
    Tabi’w kerek: 
         N – ?                                         Juwabi’: N = 2,15·10
22
.
≈ 2,15
 
·
 
10
22
 .       
0,028 kg
 
·
 
mol
–1
N =
10
–3 
kg
 
·
 
6
 
·
 
10
23
 mol
–1
≈    
M 
= m
0
N
A
;
m
0 
=
N
A
M
,
N =        =
m
0
m
Μ
mN
A
.
Molekulyar fi zika ha’m termodinamika tiykarlari’

---

13
1. Zatti’n’ mug’dari’ dep nege ayti’ladi’?
2. Bir mol nege ten’?
3. Avogadro turaqli’si dep qanday sang’a ayti’ladi’? Woni’n’ ma’nisi nege 
ten’?
4. Molyarli’q massa dep qanday sha’mag’a ayti’ladi’?
5. Avogadro ni’zami’ qanday ta’riyiplenedi?
1. 1 kislorod molekulasi’ (O
2
)ni’n’ massasi’n tabi’n’.
2. 1 azot molekulasi’(N
2
)ni’n’ massasi’ neshege ten’?
3. 1 g vodorod qurami’ndag’i’ molekulalar sani’n tabi’n’.
4. 9 l suwdi’n’ zat mug’dari’n ani’qlan’.
5. 5 mol kislorod gazi’ni’n’ massasi’n ani’qlan’.
 
4-§. IDEAL GAZ MOLEKULYAR-KINETIKALI’Q 
TEORIYASI’NI’N’ TIYKARG’I’ TEN’LEMESI 
 
Ideal gaz
Gaz hali’ndag’i’ zatlarda molekulalar arasi’ndag’i’ wortasha arali’q 
molekulalar wo’lsheminen ju’da’ u’lken boladi’. Molekulalar arasi’ndag’i’ 
wo’z ara ta’sir ku’shleri wolar bir-birine ju’da’ jaqi’n kelgende g’ana payda 
boli’p, basqa waqi’tlarda ju’da’ kishi boladi’. Soni’n’ ushi’n gaz molekulasi’ 
bir soqli’g’i’si’wdan keyingi soqli’g’i’si’wg’a shekem yerkin ha’m tegis 
qozg’aladi’ dep ali’w mu’mkin.