I(q-q). indd

molekulalardi’n’ wortasha kinetikali’q energiyasi’ 
boli’p yesaplanadi’.
Temperatura ha’m molekulalardi’n’ wortasha 
kinetikali’q energiyasi’ bir ma’nis – zatti’n’ 
ji’lli’li’q hali’ni’n’ yeki tu’rli ko’rinisi boli’p 
yesaplanadi. Wolar masshtablari’ ha’m wo’lshew 
birlikleri menen g’ana pari’qlani’wshi’ fi zikali’q 
sha’malar boli’p yesaplanadi’. 
Temperatura ha’m molekulalardi’n’ wortasha kineti-
kali’q energiyasi’ arasi’ndag’i’ baylani’s to’mendegishe 
ko’rsetiledi:
bunda k = 1,38·10
-23
 Dj/K – Bolcman turaqli’si’. 
Bolcman turaqli’si’ gaz molekulalari’ni’n’ 
wortasha kinetikali’q energiyasi’ ha’m gaz 
temperaturasi’ arasi’nda wo’tiw koeffi cientin 
ko’rsetedi.
Ideal gaz molekulyar-kinetikali’q teoriyasi’ni’n’ 
tiykarg’i’ ten’lemesin             E
k
 worni’na (2) ko’r-
setpe qoyi’lsa, ideal gaz basi’mi’ni’n’ temperatura arqali’ 
(2)
2
3
p =
nE
k
−
9-su’wret
−
3
2
E
k
 =     kT,
–