Iqtisodiy bilim asoslari

BOZOR NOQOBILLIGI OQI-
BATLARINING OLDINI OLISH
BOYLIK VA DAROMAD-
LARNI QAYTA 
TAQSIMLASH
Ijtimoiy 
himoya va 
transfertlar
Bozorlarning 
monopollashi-
shiga qarshi 
kurashish
Ijtimoiy 
tovarlar va 
xizmatlar 
yaratish
Qo‘shimcha 
tashqi 
ta’sirlarni tartib-
ga solish va 
nazorat qilish
Daromad va 
mulkni 
soliqqa
 tortish
Davlat
http:eduportal.uz

---

60
DAVLAT BUDJETI 
12- MAVZU
FAOLLASHTIRUVCHI SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
Siz “maktab davlat budjeti hisobidan qurilgan” degan gaplarni 
eshitgansiz. Shuningdek, kasalxona, oilaviy poliklinika “davlat budjeti 
tomonidan moliyalashtiriladi” qabilidagi gaplar ham qulog‘ingizga 
chalingandir.
1. Davlat budjeti haqida nimalarni bilasiz?
3. 3–6- rasmlarda tasvirlangan kishilar faoliyati kim tomonidan va 
nimaning evaziga moddiy ta’minlanadi, deb o‘ylaysiz?
4. O‘tgan darsda siz davlatning vazifalari bilan tanishdingiz. Davlat o‘z 
vazifalarini bajarish uchun mablag‘ni qayerdan oladi? 
3
5
2
1
4
6
http:eduportal.uz

---

61
Davlat budjeti davlatning bir yillik daromadlari va xarajatlari 
rejalashtirilgan asosiy moliyaviy hujjatdir. Davlat budjetini tuzishdan 
ko‘zlangan asosiy maqsad davlat oldida turgan iqtisodiy va ijtimoiy 
vazifalarni bajarish uchun moliyaviy asosni shakllantirish, mamlakat 
iqtisodiyotini rivojlantirishning istiqboldagi rejasini amalga oshirish, 
aholi daromadlarini qayta ko‘rib chiqishdir. Davlat budjeti daromad va 
xarajat qismlaridan tashkil topadi.
Davlat budjetining daromad manbalariga quyidagilar kiradi:
— fuqarolar daromadidan olinadigan soliqlar;
— korxonalar foydasidan olinadigan soliqlar;
— davlat korxonalarining foydasi;
— davlat qimmatli qog‘ozlarini sotishdan tushgan pul;
— davlat mulkini sotishdan tushgan mablag‘lar;
— davlat boji va boshqa tushumlar.