Iqtisodiy xavfsizlik” kafedrasi I. A. Bakiyeva., B. U. Shermuhamedov

3-masala
Televizor ishlab chiqarish texnologiyasining o‘zgarishi natijasida ishlab chiqarish firmaning o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlari 1% ga kamaydi. Agar bunda o‘zgaruvchan xarajatlar miqdori saqlanib qolsa, texnologiya o‘zgarishining oldingi va keyingi ishlab chiqarilgan mahsulotlar nisbati topilsin.
Yechish:
Q₀=VC₀/AVC₀
Q₀/Q₁ - ?
Q₁=VC₁/AVC₀(1-1%/100%)
Q₀/Q₁=VC/AVC÷ VC/AVC(1-1%/100%)=VC/AVC* AVC(1-1%/100%)/VC=1-1%/100%=(100-1)/100
4-masala
Ishlab chiqarish funktsiyasi quyidagicha berilgan bo‘lsin: Q(α,K)=2*α^0.7. Ishlab chiqarish funktsiya musbat, manfiy yoki o‘zgarmas masshtab samarasiga ega ekanligi aniqlansin.
Ishlab chiqarish masshtabini λ(λ>1) barobar oshganda quyidagicha yoziladi:
Q(λα,λK)=2*(λα)^0.7*(λK)^0.8=2*λ^0.7*α^0.7*λ^0.8*K^0.8=2* λ^1.5*α^0.7* K^0.8
Demak, ishlab chiqarish funktsiyasi musbat samaraga ega. (K=1.5>1) mehnat omillarining sarfi sur’ati λ bo‘lganda ishlab chiqarish hajmi o‘sish sur’ati λ^1.5 ga teng.
5-masala
Fermer xo‘jaligida bug‘doy etishtirish funktsiyasi quyidagi ko‘rinishga ega:
Q=400*x-2x²
Q–bug‘doy ishlab chiqarish hajmi
X–er maydoni
P–20 so‘m
X=30%
R=10%

1. 
   Er rentasi?
   
2. 
   1ga er narxi?
   

Yechish:
Q=400*x-2x²
Bu funktsiyadan chekli maxsulotni topib olamiz.
∆Q/∆X=MR_X=400-4X
Erning puldagi chekli maxsuloti
MR*P=400*20-4*20*X=8000-80X
Er maydoni 30ga bo‘lgani uchun
MR*P=8000-80X=8000-80*30=5600
Demak, fermer har 1ga uchun 5600 so‘m renta to‘laydi.
Fermerning umumiy daromadi:
TR=(400*X-2X²)*20=(400*30-2*30²)*20=204000
Er narxi ijara to‘lovlarining % stavkasiga bo‘lganga teng. Ya’ni 5600/0,1=56000 so‘m 1ga er uchun.

6 - masala
Firma ishlab chiqarishni zamonaviylashtiridi, bunda mahsulot birligiga xarajatlar 10 dollorga kamaydi. Mahsulot ishlab chiqarish 1000 dan 1500 birlikkacha, bir oyda 12 dollargacha pasayishga keltirdi. Natijada daromad qanday bo‘ladi.
Echilishi:

Taqqoslash uchun muvozanat holatga keltiramiz.




Foyda:
Daromad o‘zgarmagan.