Iqtisodiyot nazariyasi ” kafedrasi “ iqtisodiyot nazariyasi” fanidan kurs ishi mavzu: Monopol bozorlar va ularning xususiyatlari Bajardi

1-rasm.Tabiiy monopoliya.

Tabiiy monopoliyada ishlab chiqarish hajmi

Tabiiy monopoliya xolati quyidagi rasmda berilgan. Unga ko`ra LAC va LMC lar uzoq muddatli davrdagi xarajatlar, D talab, AR, MR meyoriy daromad va MC meyoriy harajatlar. Monopolist narxni P<sub>1</sub> o`rnatib Q₁ hajmda ishlab chiqaradi. Bu holatda LMC va MR teng bo`ladi. Monopolist foydasi esa CP<sub>1</sub>AB to`tburchak yuziga teng bo`ladi. Lekin, Q<sub>1</sub> hajmda chiqarilayotgan maxsulotlar jamiyat uchun kam, P<sub>1</sub> narx esa juda baland. Grafikdan ko`rishimiz mumkinki, Jamiyat uchun eng optimal narx va hajm monopolist ishlab chiqarmaydigan P₃ va Q₃dir. Shuning uchun boshqaruvchi organ narxni P3 = LMC(Q3) = AR(Q3) da o`rnatish kerak. Muommo shundaki, bunday narx monopolist ihlab chiqarishini qoplamaydi va o`rtacha xarajatlardan kamroq bo`ladi,