Isayeva Guli Parpiyevna ijtimoiy pedagogika 60110100- pedagogika va psixologiya

3.Ijtimoiylashuv mexanizmlari.
Ijtimoiylashuv mexanizmlari. Insonning ijtimoiylashuvi turli omillar, agentlar bilan hamkorlikda va bir qator mexanizmlar asosida amalga oshadi. Frantsuz olimi Gabriel Tard, amerikalik Uri Bronfenbrener, rus olimlaridan V. S. Muxina va А. V. Petrovskiylarning tadqiqotlarida ijtimoiylashuv mexanizmlariga turlicha yondashuvlar keltiriladi. Mavjud maʼlumotlarning umumlashtirilishi quyidagi mexanizmlarni alohida ajratib koʼrsatish imkonini beradi: Tabiiy va ijtimoiy jarayonlarning o'zaro bog'liqligi ijtimoiy evolyutsiya shaklida namoyon bo'ladi. Tarixiy rivojlanish jarayonida shaxslar faoliyati va ijtimoiy uyushgan materiya shakllarining o'zaro bog'liqligi ijtimoiy mexanizmlarda mujassamlashgan. Ijtimoiy mexanizm barqaror ijtimoiy munosabat bo'lib, u oldindan taxmin qilinadigan natijaga ega bo'lgan har qanday takrorlash bilan amalga oshiriladi.Ijtimoiy harakatni ijtimoiy mexanizm shaklida amalga oshirish, boshqa odamlarning xulq-atvoriga yo'naltirishni o'z ichiga oladi, ya'ni. shaxsning ijtimoiy-madaniy muhit bilan aloqasida. Ijtimoiy mexanizmning vazifasi "to'g'ri" harakatlarni, aniqrog'i, ma'lum ijtimoiy muhitda to'g'ri deb hisoblangan narsalarni birlashtirishdan iborat. Moddiy ishlab chiqarish faoliyatida tabiat xatolarni jazolaydi. Ijtimoiy faoliyatda jamiyatning boshqa a'zolari shaxsning xatti-harakatlari to'g'risida o'z xulosalarini chiqaradilar Har qanday ijtimoiy harakatlar muayyan ongli ehtiyoj, motivatsiya va maqsadni o'z ichiga olganligi sababli, xulq-atvorning subyektiv asosi ma'lum bir jamiyatning madaniy me'yorlarini hisobga olgan holda
Ijtimoiylashuv mexanizmlari.

Bostirish mexanizmi	Bostirish mexanizmi. Uning mazmuni uayyangʼoya, fikr, xohish, istaklarni ongdan chiqarib tashlashdan iborat. Bumexanizmningtashqi va ichki turlari mavjud. Ichki mexanizm ham oʼz oʼrnida ixtiyoriy va gʼayri ixtiyoriyga bulinadi.Gʼayriixtiyoriy mexanizm unutishdir. Ixtiyoriy bostirish mexanizmi iroda kuchi bilan amalga oshiriladi. Tashqi bostirish mexanizmi tarbiyaning kengtarqalgan usulidir.