Қишлоқ хўжалик экинлари етиштиришда инновацион технологиялар

Сабзавотларни алмашлаб экиш
Ўсимликларни, жумладан сабзавотларни, хусусан, бир турини узлуксиз бир ерда, алмаштирмасдан 
экишлик уларни ўстиришда, ҳосил олишликда салбийликка олиб келади. Натижада шу турдаги ўсимлик 
учун хос бўлган бир неча хил касалликлар, шу ўсимлик зараркунандаларини кўпайишга олиб келади. 
Ўз навбатда қайд қилинганлар сабзавот ўсимлигини умумий ривожланишига, ҳосилдорлигига салбий 
таъсир кўрсатади. Бунинг олдини олишлик, соҳани барқарорлаштириш учун фермерлар сабзавотлар 
ўрнини олмаштириб туришларини тақазо этади.
Бинобарин, бу ишларни амалга оширишда ўсимликшуносликдаги зарур мавжуд қоидаларга 
риоя қилиниши келажакда юқори ҳосил олиш заминини яратади.
Жумладан:
• бир хил ўсимлик (помидор, карам ва х.к) бир ерга уч йилдан сўнг қайта экиш;
• тупроқ озиқасига ва намлигига талабчан экин экилган ерга, иккинчи марта тупроқ озиқасига ва 
намликга талаби камроқ сабзавот экиш;
• илдизи ернинг юза қисмига жойлашган сабзавот экиш;
• карам, бодринг, томатдошлар туркумига мансуб ва картошка экилиб, уларни фақат гўнг, компост 
билан озиқлантириладиган ерларга, иккинчи ва учинчи йилларда илдиз мевали сабзавотлар 
(сабзи, лавлаги, турп, шолгом ва бошқалар) ва пиёз экилса ҳосилдорлиги юқори бўлади ҳамда 
ўз навбатида экинни иқтисодий самарадорлиги юқори бўлади;
• ишлов беришни кўп талаб қиладиган сабзавот экинларидан сўнг натижада ерлар бегона 
ўтлардан халос бўлгандан кейин у ерларга сабзи ва пиёз экилишини тақазо қилади;
• такрорий сабзавот экиладиган ерларга эртанги сабзавотни энг тезпишар навларини экилиши 
лозим;
• томатдошлар туркумидаги сабзавотлардан картошка, помидор, аччиқ-чучук қалампир ва 
бақлажон ўсимликлари бедадан бўшаган майдонларга ва дуккакли ўсимликлар, карам, пиёз 
ва илдизмевали сабзавотлардан бўшаган ерларга экилганда юқори ҳосил бериши тажрибада 
тасдиқланган. Сабзавотлардан карам, картошка, полиз ўсимликлари ва бодринг, илдиз 
мевалилар, пиёз ҳамда саримсоқ учун энг яхши ўтмишдош экинлар ҳисобланиб, улар ерни 
зараркунандалардан ва бегона ўтлардан мухофаза қилиб ҳосилдорликка ижобий таъсир 
кўрсатади.

---

29