Ishqoriy metallar tabiatda erkin holda uchramaydi. Natriy va kaliy nisbatan ko’proq tarqalgan.
Yer qatlamida natriy - 2,27 мас. %, kaliy esa – 1,84 мас. %. Natriy osh tuzi - NaCl, Glauber tuzi - Na2SO4 · 10H2O, silvinit - NaCl · KCl va dengiz suvlari tarkibida uchraydi.
Kaliyli asosiy minerallar: silvin - KCl, silvinit - NaCl · KCl, karnallit - KCl · MgCl2 · 6H2O, ortoklaz (kaliyli dala shpati) K[AlSi3O8]. Bundan tashqari dengiz suvlari va o’simliklar tarkibida uchraydi.
Litiy, rubidiy va seziy kam tarqalgan va tarqoq elementlardir. Yer yuzida litiy-6,5·10-3 мас. %, rubidiy – 1,5·10-2 мас. %, seziy – 3,7·10-4 мас. %. Litiy quyidagi minerallari spodumen-LiAlSi2O6, ambligonit- LiAl(PO4)(OH, F) va turli hil silikatlar hamda alyumosilikatlar tarkibida bo’ladi. Seziy kam uchraydigan minerallar-pollutsit 4Cs2O · 4Al2O3 · 18SiO2 · 2H2O, avofadrit (K,Cs)[BF4] va kaliyli minerallari tarkibida uchraydi. Rubidiy minerali yo’q ammo kaliyli minerallar karnallit va silvinit tarkibida aralashma holida uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |