Ishsizlik. Inflatsiya mavzusida ma’ruza matni ishsizlik va uning shakllari
Download 143.08 Kb.
|
Ishsizlik. Inflatsiya mavzusida ma’ruza matni ishsizlik va uning[1]
- Bu sahifa navigatsiya:
- Inflatsiya
Inflatsiya
1-rasm. Pulga talab va pul taklifining o'zgarishi Chizmadagi E, K va F yoysimon chiziqlar pulga talabni, S, M va L tik chiziqlar pul taklifini bildiradi. Agar muayyan vaqtda- gi pulga talabni K chiziq bilan, taklifni M chiziq bilan ifodalasak, ular A nuqtada kesishib, muvozanat hosil qiladi, bu aslida tovar- pul muvozanati (M*V=Q*P) bo'ladi. Vaqt o‘tishi bilan pulga talab oshganda taklif ham ortib ular C nuqtada kesishgan. So‘ngra talab qisqarganda taklif ham unga moslashib, kesishuv nuqtasi B hosil bo‘lgan. Demak kesishuv nuqtasi talab va taklif chiziqlarining sil- jishiga qarab avval o'ng tomonga, so‘ngra so‘l tomonga ko'chgan. Bu pulga talab va pul taklifining o‘zgarishiga xos bo‘ladi. Ular muvozanati iqtisodiyot uchun o‘ta muhim, chunki bu bilan pul muomalasining barqarorligi ta'minlanadi. Iqtisodiyotda inflatsiya va detlyatsiya, degan hodisalar uchrab turadi, bular ziddiy bo‘ladi. Inflatsiya pul birligi qadrining narxlar oshib ketishi natijasida pasayishini, deflyatsiya aksincha narxlar tushib pul qadrining ortishini bildiradi. Biroq bunday hodisalar bir lahzali yoki mavsumiy emas, balki muqim bo‘lib, uzoq vaqtda kuzatilganda inflatsiya yoki deflyatsiya bor, deb aytish mumkin. Masalan, pishiqchilik mavsumida ho‘l meva narxi tushadi, so‘ngra esa u oshadi. Shunga qarab deflyatsiya o‘rniga inflatsiya keldi, deb aytish mumkin emas. Bunday deb aytish uchun pishiqchilik kezlari va undan so‘nggi davrdagi narx-navoni bir necha yil davomida kuzatish kerak. Agar aytaylik iyul oyida 1 kg tarvuz 560 so‘m, sentabr oyida 300 so‘m, dekabr oyida 400 so‘m bo‘lsa, awal deflyatsiya, so‘ng inflatsiya yuz bergan bo‘lmaydi. Agar 1998-yil iyul oyida 1 kg tarvuz 120 so‘m, 2012-yil shu oyda u 540 so‘m bo‘lsa — inflatsiya, agar tarvuz narxi shu davrda 120 so‘mdan 100 so‘mga tushsa — deflyatsiya, deb aytish mumkin. Biz masalani tushunish uchun bir tovar narxini misol qilib kcltirdik. Aslida inflatsiya va deflyatsdiya degan hodisalar asosiy tovarlar to‘plami narxining o'zgarishi bilan tavsiflanadi. Bu to‘plamga turli mamlakatlarda 300 dan tortib 1000 gacha tovarlar kiritiladi. Ular narxiga qarab xulosa qilinadi. Inflatsiya hozirgi zamon iqtisodiyotiga xos narsa, chunki unga yo‘liqmagan bironta mamlakat yo‘q. Download 143.08 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling