Иситма кўп касалликларнинг

2.Gipotermiyani etiopatogenezi:

М аълумки, қон ва ички органлар ҳарорати 36—37° С,кун
давомида 1,0— 1,2° С га ўзгариб туради. Б у ф а р қ 2 ,5 —3,0° С атр оф и-
да бўлса, киши ём он аҳволга тушади ва 43°С да ҳаёт тўхтайди.
И ссикдик ҳосил бўлиш ининг асосий манбаи озиқ-овқат м од-
даларидир. Организмда ҳосил бўлган энергиянинг деярли 30—40%
бевосита иссиқлик кўриниш ида бўлиб, уни иккиламчи иссиқлик
деб ҳисоблайдилар.
Ҳароратнинг маълум бир даражада ўзгармаган ҳолда ушлаб
турилиш и, яъни гомойотермия (ёки иссиқлик гомеостази) и с-
сиқликнинг маълум миқдорда ҳам ҳосил бўлиш ини, ҳам ажрати-
лиш ини ана шу даражада (36—37°С) мувозанатини идора этиб
туриш.умумлаштириб айтганда кимёвий ва физикавий жараёнларни
бошқариш омиллари ҳамда механизмлари орқали амалга ош ири-
лади._


3.Temperaturaegrichizigitiplari:






4.Pirogenmoddalartushunchasi:



Иситма кўп касалликларнинг типик симптоми
бўлиб, организмга микроблар, уларнинг токсинлари, қон, оқсил,
ёғлар қуйилганда юзага келади. Клиникада инф екцион ва ноин-
ф екцион иситмалар тафовут этилади. Иситма чақирувчи модда-
лар пироген моддалар дейилади. Улар икки хил бўлади:
1. Бирламчи пирогенлар:
— микробларнинг эндотоксинлари. Грамманфий микроблар-
нинг эндотоксинлари 3 қисмдан иборат:липоид,полисахарид ва
оқсил. Л ипоид қисми интоксикация ва иситма чақиради.
— асептик яллиғланиш ва инфарктларда ҳосил бўладиган
моддалар.
— вируслар, риккетсиялар, спирохеталар ва оқсиллар. Бу мод-
даларнинг ўзи иситма чақирмайди, лекин улар таъсирида орга-
156низмдаги \уж айраларда иккиламчи пирогенлар ишлаб чиқари-
лади.
2. Иккиламчи пирогенлар: гранулоцит ва моноцитларда бир-
ламчи пирогенлар таъсирида ҳосил бўлади. Улар эндоген лейко-
цитар пироген ёки интерлейкин-1 дейилади.
In vitro ш ар ои ти да п ир оген м оддалар таъ си ри да н ей т р о -
ф иллар 16— 18 соат дав о м и д а ,м о н о ц и т л а р эса 35 соат дав о-
мида лейкоцитар пирогенни ишлаб чиқаради. Улардан ташқари,
яна и н т ер ф ер о н , л и зо ц и м , ПГ ва бош қалар ҳам иш лаб чи-
қарилади
TESTLAR
1.Kanday xayvonlargomoyoterm deb ataladi?
-issiqqonli.
-sovuqqonli
-soddaxayvonlar
-xordalilar
2.Kimlarda isitmakuzatiladi?
--odamvamaymunda.
dengizchuchkasivabakalarda
-baliqlarvaodamlarda
-maymunvachuvalchangida
3.Asosiy avtomatiktermoregulyasiyamarkazinikursating:
-gipotalamus
-gipofiz
-epifiz
-uzunchoqmiya
4.Orka miyanibuyinkismikirkilsanimabuladi?
-kimeviyvafizikaviytermoregulyasiyabuziladi.
-tana xaroratiortadi
-tana xaroratipasayadi
-paralichkelibchiqadi
5.Organizmda kaysigormonoksidlanishjaraeninivatukimadaissiklikxosilbulishinikuchaytiradi?
-tiroksin
-ADG
-adrenalin
-steroidlar
6.Muskullarda teploregulyasiyanimanixisobigaoshadi?
-oksidlanishjarayoninikuchayishixisobiga
-ko’pmiqdordaenergiyaajralishixisobiga
-muskullarishinikuchayishixisobiga
-muskultonusinioshishivamuskuldatitrashnipaydobulishixisobiga.
7.Isitma boshlanishidaxarakterlibelgi:
-muskullardatitrashnipaydobulishi.
-yuqorixarorat
-pastkibosim
-tirishish
8.Teri xaroratipasaygandanimabuladi?
-sovuknisezuvchiretseptorlarkuzgaladivaimpulslargipotalamusgaboradi.
-issiknisezuvchiretseptorlarkuzgaladi
-tana xaroratiortadivaimpulslargipotalamusgakeladi
-gipotalamusniorkakismikuzgaladi
9.Issiklik chikarishniishgatushishigaboglik:
-periferiktomirlarnikengayishivagipotalamusdagiparasimpatiknervmarkazinikuzgalishi.
-qontomirlarnitorayishi
-gipotalamusnisimpatiknervsistemasimarkazinikuzgalishiga
parasimpatiknervsistemasinigipotalamusdagimarkazinitormozlanishiga
10.Temperaturani tezpasayishinimagaolibkeladi?
-utkiryurak-tomirsistemasinietishmovchiligiga
-ulimga
-oksidlanishjaraeninisusayishiga
-xaroratniortishiga