Islom iqtisodiyoti va moliyasi, ziyorat turizmi

Birinchidan, rahbar ofisda xodimlarga buyruq beradigan va o‘zini personaldan yuqori tutishini yaqqol bildirib turadigan, qattiq nazoratni qiladigan va ularga nima qilish kerakligini tinimsiz yetkazib turadigan mas’ul shaxsdir. Lider esa bir guruh shaxslarga ta’sir o‘tkazish, ilhomlantirish, qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish orqali boshqalarga yetakchilik qiluvchi va maqsadga erishish yo‘lida uzluksiz mehnat qiladigan shaxsdir. Liderlar o‘z xodimlarini rag‘batlantiradilar, bu esa ularni rahbaridan o‘rnak olishga ilhomlantiradi. Liderlar xodimlarni boshqarish o‘rniga ularni turtki berishga moyildirlar.
Haqiqiy liderlar tez-tez g‘oyalarni taqdim etadilar va o‘z xodimlari bilan birga ishlaydilar. Ular jamoaga maqsadlarni aniq yetkazadilar va ularning harakatlari birgalikda maqsadlarga erishishga qaratilgan. Bu jamoa a’zolarini ilhomlantirishga qaratilgan bo‘ladi. Agar jamoa yetakchiga ishonch bildirsa, bu jamoa madaniyatini yaxshilashga yordam beradi va xodimlarni hissa qo‘shishga undaydi.
Ikkinchidan, rahbarning xodimlari, liderning esa izdoshlari bor. Yaxshi liderlar vaqtlarini o‘z xodimlaridan yuqorida gapirishdan ko‘ra tinglashga sarflashadi. Ular qaror qabul qilish jarayoniga boshqalarning fikrini inobatga olish va kiritish qadrli ekanini tushunadilar. Rahbarlar esa suhbatlarda ustunlik qiladilar. Ular xodimlardan o‘z buyruqlarini tinglashlarini va bajarishlarini kutishadi, hech qanday yo‘l-yo‘riq ko‘rsatmaydi. Bunday munosabat o‘z bilimlari va ko‘nikmalari uchun qadrlanmoqchi bo‘lgan ishga jalb qilingan xodimlar jamoasini yaratish uchun to‘g‘ri yondashuv emas.
Uchinchidan, rahbar qo‘rquv yo‘li bilan boshqaradi, lider esa yangilik kiritadi va ishonch bilan ilhomlantiradi. Noto‘g‘ri xatti-harakatlar va tuzatish choralari haqida xabar berish uchun vaqt va joy mavjud. Biroq, xodim bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘pchilik masalalarni shaxsiy yoki tengdoshlar oldida qattiq tanbeh bilan emas, balki konstruktiv tanqid bilan hal qilish zarur.
Liderlar shaxsiy muhitda foydali maslahatlar berishadi, rahbarlar esa o‘z xodimlarini so‘kishlari va hatto tahdid qilishlari mumkin, bu esa ularni tashvish, xijolat va mag‘lubiyatga olib kelishi mumkin. Rahbarlar ham tartib-intizomni ta’minlashi mumkin, ammo bunda ularning yondashuvi xodimlar uchun o‘z sa’y-harakatlarini ishlamayotgan narsadan uzoqlashtirish uchun o‘rganish tajribasi bo‘lishi kerak. Insonni hurmat qilishdan ko‘ra qo‘rqish afzalroq degan eski maqol zamonaviy ofisda ishlamaydi. Liderlar qo‘rqitish nimaga olib kelishini tushunishadi va xodimlarni qo‘rquv bilan boshqarishga urinish hech qanday sharoitda ishlamasligini anglashgan. Qo‘rquv shubhaga, yomon ruhiy holatga va samaradorlikni yo‘qotishga olib keladi. Aqlli rahbarlar ishonch, g‘ayrat va hamdardlik bilan ilhomlantiradilar va o‘z xodimlariga o‘zlari qaror qabul qilishlariga ishonch bildiradilar.