Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti iqtisodiyot nazariyasi

Mavzuga doir masalalar: 
 
1. Biror tovarning taklif funksiyasi berilgan. 
2P
100


S
Q
Davlat har bir sotiladigan tovarga 5 so‘m soliq belgiladi. Taklif 
chizig‘i qanday o‘zgaradi? 
Yechish. Taklif chizig‘ini chizamiz. Davlat t=5 so‘m soliq belgilasa, 
taklif chizig‘i quyidagicha o‘zgaradi. 
2P
90
Q
5)
-
2(P
100
t)
-
2(P
100
t
S






t
S
Q
Demak, taklif chizig‘i chap tomonga parallel siljiydi. Agar tovar narxi 
P=20 so‘m bo‘lsa, soliqqa tortgunga qadar taklif teng. 
140
2
*
20
100



S
Q
Soliqqa tortilgandan keyin
130
2
*
20
90



t
S
Q
2. Yuqoridagi masala shartida: 
Faraz qilaylik, davlat har bir ishlab chiqarilgan mahsulot uchun 10 
so‘m dotatsiya bersin. 
D = 10 so‘m bo‘lsa, u holda taklif chizig‘i quyidagicha yozamiz 
P = 20 so‘m bo‘lsa 
2P
100


S
Q
2P
120
10)
2(P
100
'





S
Q
160
20
*
2
120
Q
140
2
*
20
100
'
S






S
Q

---

21 
3. Tovarga bo‘lgan talab va taklif quyidagi funksiyalar orqali 
berilgan. 
Agar davlat har bir tovar uchun 10 so‘m subsidiya bersa bozor 
parametrlari qanday o‘zgaradi? 
Yechim. 
dan 
Narx 4 so‘mga tushadi, ishlab chiqarish miqdori 12 birlikka oshadi. 
4. Yengil avtomobillarga talabning narxga ko‘ra elastikligi – 4. 
Avtomobil sotishdan tushgan daromad 20 foizga ortishi uchun sotiladigan 
avtomobillar soni va ularning narxi qanday o‘zgarishi kerak?