Issiqlikning elektromagnit to‘lqinlar yordamida tarqalishiga issiqlikning nurlanishi deyiladi

Konveksiya

Suyuqlik yoki gazlarning xarakati paytidagi issiqlik tarqalishi jarayoni konvektsiya deyiladi. Shuning uchun zarralari oson siljiydigan muxitdagina konvektsiya sodir bo‘lishi mumkin. Harakatlanuvchi muhit oqimi va ularga tegib turgan jism yuzasi oralig‘ida issiqlikning tarqalishini konvektiv issiqlik almashini yoki issiqlik berish deb ataladi.

Konvekssiya ikki turga bo‘linadi, ya’ni tabiiy va majburiy konvektsiyalarga. Tabiiy konveksiya suyuqlikning “issiq” va “sovuq” qismlaridagi zichliklar farqi ta’sirida yuzaga keladi.
Majburiy konvektsiya tashqi kuchlar ta’sirida, ya’ni nasos, ventilyator va aralashtiriladi yordamida yuzaga keladi.
Muxitlar turbulent rejim bilan xarakatlanadigan issiqlik almashishning jarayoni ancha tez beradi.

3. 
   Nyutonning sovutish qonuni
   

Konveksiya yo‘li bilan almashinilgan issiqlik miqdori Nyutonning sovitish qonuni orqali aniqlanadi. Bu qonunga ko‘ra, qattiq jism yuzasidan suyuqlik va gaz muhitiga (yoki, aksincha suyuq yoki gazsimon muhitdan qattiq jism yuzasiga) berilgan issiqlik miqdori dQ issiqlik almashinish yuzasiga (dF), yuza va muhit temperaturalarining farqiga (t_d-t_m) hamda jarayonning davomiyligiga (d ) to‘g‘ri proporsionaldir, ya’ni:

dQ= (5.27)
bu yerda: - issiqlik berish koeffitsienti, Vt/(m² grad).
Uzluksiz issiqlik almashinish jarayoni uchun (15.1) tenglama quyidagi kurinishda buladi:
Q= F(t_d-t_m) (17.2)
Issiqlik berish koeffitsienti

dQ=dFd(t_g-t_m)

bu erda  - issiqlik berish koeffitsienti deb yuritiladi, Vt/m²k

Issiqlik berish koeffitsienti  devorning 1 m² yuzasidan suyuqlikka (yoki muhitdan 1 m² yuzali devorga) 1 sek vaqt davomida devor va suyuqlik orasidagi temperaturalar farqi 1⁰C bo‘lganda berilgan issiqlik miqdorini bildiradi.  ning qiymati ko‘p kattaliklarga bog‘liq, ya’ni,
=f(,,,s,,φ,l,d,)
To‘yingan suv bug‘i uchun: =1000015000 vt/m²K, issiq suv uchun: =30005000 vt/m²K, havo uchun: =510 vt/m²K,
t₁ - issiq muhitning temperaturasi;
t₂ - sovuq muhitning temperaturasi.
Issiq va sovuq muhitlar orasidagi devor orqali o‘tgan issiqlik miqdorini 3 fazaga bo‘lib aniqlash mumkin.
1. Avval issiqlik, issiq muhitdan devorga beriladi. Nyuton qonuniga asosan:
dQ=₁dFd(t₁-t_g1)
yoki bo‘lgani uchun
q=₁(t₁-t_g1)
2. Issiqlik, devorning issiqlik o‘tkazuvchanligi va uning qalinligi orqali o‘tadi. Fure qonuniga asosan:

3. Issiqlik devordan sovuq muhitga beriladi. Nyuton qonuniga asosan:
dQ=₂dFd(t_g2-t₂)
yoki q=₂(t_g2-t₂)
Bu tenglamalardagi q ning ifodalarini bir-biriga qo‘shib, to‘liq temperaturalar farqini aniqlash mumkin, ya’ni

K kattaligi issiqlik uzatish koeffitsientii deb yuritiladi, ya’ni

U holda q=K(t₁-t₂)
yoki Q=KF(t₁-t₂)
bundan

3.