Истеъмолчилар электр қурилмаларини техник эксплуатация қилиш қоидалари ва истеъмолчилар электр қурилмаларини эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси қоидаларини тасдиқлаш тўҒрисида

10-боб. Электр қурилмаларида баландликка чиқиш билан боғлиқ бўлган ишлар
152. Баландлиги ердан ёки бостирмадан 1 метр ва ундан юқори бўлган ишлар юқорида бажариладиган ишлар ҳисобланади. Бундай ишларни бажаришда ишловчиларнинг юқоридан қулаб тушишининг олдини олиш чоралари кўрилган бўлиши зарур.
153. Ҳимоя камари қулаб тушишнинг олдини олувчи асосий восита бўлиб хизмат қиладиган ер, бостирма ёки ишчи тушама юзасидан 5 метрдан юқори баландликда, ҳавоза, тахта тушама устида туриб бажариладиган ишлар баландликка чиқиб бажариладиган ишлар ҳисобланади. Баландликка чиқиб бажариладиган ишларни бажаришга рухсат этилган шахсларнинг соғлиги ушбу ишларни бажариш учун белгиланган тиббий талабларга жавоб бериши керак.
Баландликда бажариладиган ишларни амалга оширишга берилган рухсат ҳақидаги махсус ёзув билимлар синови гувоҳномасининг «Махсус ишларни бажариш ҳуқуқига гувоҳнома» жадвалида қайд этилиши зарур.
154. Агар ҳимоя камарининг стропини таянчга, конструкцияга маҳкамлашнинг имкони бўлмаса, унда таянч деталга, конструкцияга олдиндан маҳкамлаб қўйилган хавфсизлик арқонидан фойдаланиш керак. Ушбу ишни икки шахс бажариши зарур, бунда иккинчи шахс хавфсизлик арқонини зарур бўлса, секин-аста кўтариши ёки тушириши керак.
155. Кучланиш остида турган ток ўтказувчи қисмлар тагида жойлашган конструкциялар устида иш бажарилган ҳолларда, асбоб-ускуналар ва таъмирлаш мосламаларининг тушириб юборилишидан сақлаш учун улар боғлаб қўйилади. Бундай ҳолларда металл занжирли ҳимоя камаридан фойдаланиш ман этилади.
156. Конструкция ёки қурилма устига кўтариш зарур бўлган деталларни «узлуксиз ҳалқа» услубидаги йўғон арқон ёрдамида кўтариш лозим. Пастда турган хизматчи йўғон арқонни тебраниб кетмаслиги ва ток ўтказувчи қисмларга тегиб кетмаслиги учун ушлаб туриши зарур.
157. Порталларда, конструкцияда, таянчларда ва бошқаларда ишловчи ходимлар танасини қисмайдиган ва ҳаракатни чекламайдиган кийимдан фойдаланиши зарур. Унинг шахсий асбоб-ускуналари сумкасида туриши керак.
158. Баландликда ёки баландликка кўтарилиб бажариладиган ишларни бажарувчи бригада аъзоларини кузатиб турувчи шахслар ерда жойлашишлари мумкин.
159. Кўприкли кран аравачасида туриб, машина зали ва цехлар шипларидаги ёритиш қурилмаларига хизмат кўрсатиш ишлари камида икки шахс томонидан бажарилиши керак, улардан бири электр хавфсизлиги бўйича III гуруҳга эга бўлиши лозим. Иккинчи шахс ишловчи ёнида туриб, унинг хавфсизлик чораларига етарли даражада риоя этаётганлигини кузатиб туриши шарт. Ишлар таъмирловчи ходимлар томонидан бажарилган тақдирда уларга наряд берилиши керак.
Вақтинча тахта тушама, нарвон ва шунга ўхшашларни аравача устига ўрнатиш ман этилади. Ишларни бевосита аравача тушамаси устида ёки қоплама тепасига ўрнатилган стационар (доимий) тахта тушама устида туриб бажариш зарур.
Аравачага кўтарилишдан олдин троллей симларидан кучланишни олиб ташлаш шарт. Ишлаш жараёнида ҳимоя камаридан фойдаланиш керак.
Кран кўпригини ёки аравачасини кран ҳайдовчиси фақат иш бажарувчининг буйруғи билан юргизиши керак. Кўприк крани ҳаракатланиши жараёнида ишловчи шахслар кранчи кабинасида ёки кўприк тўшамасида туришлари зарур. Ишчилар аравачада турган пайтида кўприкли кранни ва аравачани бир жойдан иккинчи жойга юргизиш ман этилади.