Иқтисодий фанларни ўқитишда интерфаол усуллардан фойдаланиш

 
“Bilaman – bilishni xoxlayman – bilib oldim”(B - B - B). matnni interfaol 
o`qitish – o`zlashtirish usularidan biri bo`lib, u ham insert usuli kabi jdval ko`rinishida 
bajariladi va u quyidagicha qo`llaniladi: talabalarga biror mavzu e`lon qilinadi. Bu 
to`g’rida ular ma`lum bo`lgan axborotlarni jadvalning “bilaman” qismiga, mavzu 
bo`yicha yana qanday ma`lumotlarni bilishni xoxlashsa, ularni jadvalning “bilishni 
xoxlayman” qismiga yozadilar. So`ngra, ularga mavzuga oid matn tarqatiladi. Ular 
mikroguruhlar tarkibida matnni mustaqil o`zlashtirib, jadvalning “bilib oldim” qismini 
to`ldiradilar. Har bir mikroguruh sardori (vakili) tuzilgan jadvallarni taqdim qiladilar. 
Jadvalning barcha qismlari taqqoslanib, talabalarda mavjud bo`lgan va qo`shimcha 
o`zlashtirilgan 
axborotlar 
taqqslanib, 
munozara 
qilinadi 
hamda 
mavzuning 
o`zlashtirilganligi tahlil qilinadi. 
Pinbord (inglizchadan: pin-mustahkamlash; board-doska) 
Bu o`qitish uslubining mohiyati shundan iboratki, unda munozara yoki o`quv suhbati 
amaliy usul bilan bog’lanib ketadi. Uning afzallik funktsiyalari – rivojlantiruvchi va 
tarbiyalovchi vazifadir: talabalarda muloqat yuritish va munozara olib borish madaniyati 
shakllanadi, o`z fikrini faqat og’zaki emas, balki yozma ravishda bayon etish mahorati, 
mantiqiy va tizimli fikr yuritish ko`nikmasi rivojlanadi. 
Loyihalar usuli 
Loyihalar usuli bilim va malakalarni, tahlil qilish va baholashni amaliy qo`llashni 
nazarda tutuvchi ta`limning majmuaviy usulini amalga oshiradi. Boshqa usullarga 
qaraganda, bu usulda talabalar rejalashtirishda, tashkil qilishda, tekshirishda, tahlil qilishda 
va bajarilgan ishning natijalarini baholashda ko`proq ishtirok etadilar. 
Loyihalar usulida ta`lim berishda faqat natijalar emas, balki jarayonning o`zi 
ko`proq qimmatliroqdir. Loyiha individual bo`lishi mumkin, lekin, odatda har bir loyiha 
o`quv guruhining birgalikdagi faoliyatining muvofiqlashtirilgan natijasidir. 
Loyiha bir fanga oid, fanlar orasida yoki fandan tashqari bo`lishi mumkin. 
Loyiha ustida ishlash jarayonida, sizning faoliyatingiz quyidagilardan iborat bo`ladi: 

talabalarga axborot qidirishga yordam berish; 

---

26 

o`zingiz axborot manbai bo`lishingiz; 

butun jarayonni muvofiqlashtirishingiz; 

talabalarni quvvatlashingiz va taqdirlashingiz; 

uzluksiz qaytar aloqani qo`llab-quvvatlashingiz. 
Loyihali ta`lim berish o`quv jarayonini aktuallashtiradi, chunki u: 

shaxsga orientirlangan; 

juda ko`p didaktik yondashuvlardan foydalaniladi; 

o`zini-o`zidan motivlaydigan, bu ishga qiziqish va jalb qilinishni uning 
bajarilishiga qarab ortishi demakdir; 

o`zining va o`zgalarning tajribasidan kelib chiqqan holda va aniq ishda 
o`rganishga imkon beradi; 
o`z mehnatlari samarasini ko`rib turgan talabalarga qoniqish keltiradi.