Iv qism. Qishloq xo‘jalik korxonalarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

5Ўсимликчилик маҳсулотларини саралаш ва қуритиш далолатномаси – донли экин маҳсулотларини саралашда расмийлаштирилади.
6Дон ва бошқа маҳсулотлар ҳаракати қайдномаси - донли экин маҳсулотларини йиғиштириб олиш мавсуми даврида расмийлаштирилади.


2. Dehqonchilik ishlab chiqarish xarajatlarining sintetik va analitik hisobi

Деҳқончилик ишлаб чиқариш харажатларининг синтетик ҳисоби 2000 «Асосий ишлаб чиқариш счётлари» тизимида олиб борилади Ушбу счётлар тизимида деҳқончилик соҳаларига қараб қуйидаги счётларни ишчи счётлар режасида очиш мумкин: 2011 «Пахтачилик»; 2012 «Ғаллачилик»; 2013 «Сабзавотчилик» ва бошқалар.

Ишлаб чиқариш харажатларининг аналитик ҳисоби деҳқончилик соҳаларининг йўналишларига қараб юритилади Масалан, 2013 «Сабзавотчилик» счёти бўйича қуйидаги аналитик счётларни очиш мумкин: картошка; помидор; пиёз; сабзи; карам ва бошқалар
Қишлоқ хўжалик корхоналарида ишлаб чиқариш харажатлари счётларининг (2011, 2012, 2013) дебетида ҳақиқатда қилинган харажатлар акс эттирилади. Бунда, мос равишда харажатларнинг моддаларига кўра қуйидиги ёзувлар қилинади:
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 1010-1090 - материал харажатларига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 6710 - меҳнат ҳақи харажатларига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 6520 - ижтимоий суғурта харажатларига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 6510 - экинларни суғурталаш
харажатларига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 6010,6990 - иш, хизмат харажатларига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 2310 - ёрдамчи ишлаб чиқариш
харажатларини ҳисобдан чиқарилишига;
Дебет 2011,2012,2013 Кредит 2510 - умумишлаб чиқариш
харажатларининг ҳисобдан чиқарилишига.
Ишлаб чиқариш харажатлари счётларининг кредитида ҳисобот йили давомида олинган маҳсулотлар режа таннархи бўйича акс эттирилади, яъни унга қуйидагича ёзув қилинади:
Дебет 2810 Кредит 2011,2012,2013.
Йил бошидаги тугалланмаган ишлаб чиқариш харажатлари ҳисобот давр харажатларига киритилади Йил охиридаги тугалланмаган ишлаб чиқариш кузги экинларни экиш харажатлари бўйича инвентаризация йўли билан топилади
Ҳисобот йили охирида ҳар бир соҳа бўйича етиштирилган маҳсулотларнинг режа таннархи ва ҳақиқий таннархи ўртасидаги фарқ суммалари ҳисоб-китоб қилинади.
Режа таннарх ва ҳақиқий таннарх ўртасидаги фарқ суммаси барча маҳсулотлар бўйича қуйидагича топилади: