J a h o n w 2 sargitzasht a d a b iy o t I
Download 109.17 Kb. Pdf ko'rish
|
|
15 Namozboy garch i jo ‘ra la rn in g ko‘ziga beparvo, loqayd k o ‘rin ay o tg an bo‘lsa-da, qurshovga tu sh - g an larin i sh erik larid an oldinroq fahm lagan, un i yorib chiqish uchun fik ra n re ja a x taray o tg a n edi. N ih o y at b ir q a ro rg a keld i s h e k illi, k o 'z la ri charaqlab ketdi-yu, qo‘lin i bo‘z sochiqqa a rta -a rta otilib o ‘rn id an tu rd i. — T o 'rtto v in g ham qilich, m iltig ‘in g n i anavi qopga sol-da, obrezga tash la. Tez bo‘l! Tez bo‘l deyapman!!! H a, ana shunday! Endi to ‘rtto v in g ham o ‘zingni olomon ichiga u r, bu yerd an otliq chiqib ketib bo‘lm aydi. Men bu qilich y alan g ‘ochlab t u r gan chavandozlarni orqam dan e rg a sh tirib cho‘lga olib ketam an ... — Namozboy! — K echqurun sizlarn i oqdaryo bo‘yida kuta- m an ... Salim qassob, m ening o tim n i bu yerga olib kel. — E shik p ast, o‘tolm as deym an. — T u m sh u g 'i o ‘tsa bas, uyog‘iga tash v ish lan - ma. Tez bo‘l! N am ozning o ti o‘rg a tilg a n ekanm i, k u shxona ning pastqam eshigidan bam isoli em aklab o‘tgan- dek bo‘ldi, o‘tay o tg an id a qorni ostonaga tegay- tegay deb qoldi. — Endi eshikni ichidan tam balab qo‘y. Bolta bormi? — Bor. — Orqa tom on qo‘y bozorim i? — Ha. — Devor sinchli em asm i? — Yo‘q, paxsa. — Y axshi, b er buyoqqa boltani! Salim qassobning ko‘z o ‘ngidagi halig i og‘ir, bosiq, sh o sh m asd an g o ‘s h t chay n ab o ‘tir g a n u lu g ‘vor y ig it o ‘rn ig a bam isoli d ah sh a tli b ir dev paydo boTgan edi: y irik ko‘zlari kosasidan chiqib k etg u d ek o lay g an , ah y o n -ah y o n d a sh erd ek p ishqirib-pishqirib qo‘yy ap ti u. Orqa devorga a w a l k a tta eshik hajm ida to ‘rtb u rch a k qilib chizib-chizib oldi. Chiziq o ‘rn id a n devorni k ertib tu sh a boshladi. 16 U ning h a ra k a tla ri shunday tez, sh u n d ay chaqqon ediki, goho ko‘z ilg ‘am ay qolardi. — T ashqarida nim a gap? E shik tirq ish id a n mo‘ralab tu rg a n Salim qassob shoshilib javob qay tard i: — O dam larni yoppasiga y erg a o 'tq azish y ap ti. — O tliqlar-chi? — Biz ta ra fg a k elishyapti. — Y axshi, yaxshi! H ozir ham m asini cho‘lga olib borib botqoqlikka tiq a m a n ... m ana, eshik ham tay- y o r... Qassob, arqon borm i? — Bor. — 01 buyoqqa. Qo‘l-oyog‘in g n i bog‘lab ketam an. Bo‘lm asa Nam ozga joy berding, uni qochirib yubor- ding, deb seni xibsga olishadi. Yot! Namozboy hang-u m ang bo‘lib qolgan qassob jo 'ra sin in g hay-haylashiga ham qaram ay, kuch bilan yerga bosib qo‘l-oyog‘ini bog‘ladi-yu suzishga chog‘langan qo‘chqordek y u g u rib borib, o‘ng yelka- si bilan hali o‘zi to ‘r t bu rch ak qilib kesib qo‘ygan devorga u rild i. Shunday b ir kuch bilan u rd ik i, devor y a x lit uzilib uch -to ‘r t m etr n arig a borib tu sh ib , tushovlab qo‘yilgan q o 'y lard an ikki-uch- ta sin i bosib qoldi, yerdan chang ko‘ta rild i. Namoz o tin i chaqqon yetaklab chiqib, sakrab m indi, qam chi bosm asdan oldin a tro fn i chamalab oldi: y ig itla ri yolg‘on aytishm agan ekan, qo‘ybo- zo rin in g a tro fin i m irsh a b la r qurshovga olibdi. M ixail to ‘ra uzangiga oyog‘ini tira b ko‘tarild i-y u chang chiqqan tom onga olazarak ko ‘z tash lab oldi. A ftid a n bu yerdan Namoz otilib chiqishiga aqli bovar qilm as edi unin g. «Sezmadi, — fik rid an o‘td i N am ozning, — dem ak ellik chavandoz quvadi m eni. Faqat b itta sin in g o ti uch qu r xolos, fa q a t shu otg in a m eni quvib yetishi m um kin. O tam an, otib tashlaym an u n i...» Ot u stig a yotib boshini uning uzun yollari orasiga b erk itib borayotgan Namoz m irshabxona noziri yoniga borgach: — M ixail t o ‘ra , siz a x ta r g a n Nam oz men bo‘laman! — deb qaddini ro stlad i, am erikancha s a k k iz o ta r to ‘pp o n ch ad an ko ‘k q a sh q a n in g 17 A l i s h e r N a v c i y n o m i d s g i O ’z b e k i s l o n M b peshonasiga qarab ik k i m a rta o ‘q bo‘sh atd i. M ixail to ‘ra gap nim adaligini ot-poti bilan yerga yiqilgan- dan keyin angladi. Y otgan joyida (oyog‘i o tn in g ostida qolgan edi) to 'p ponchasidan osm onga q aratib o‘q uza boshladi. K etm a-ket otilg an o‘q lar ovozi poyloqda tu rg a n politsiy ach ilarn i hushy o r to rttird i: — Namoz qochdi! — baqirib yubordi u lard an biri. — Namoz polvon qochibdi! — Xayriyat-ey!! — E, attang! — degan sh iv ir-sh iv irla r bozor- joyini sham oldek tez aylanib chiqdi. P olitsiy ach ilar ketid an k ap itan O leynikovning otliq a sk a rla ri ham quvlashga tu sh d i. A lam zada M irzaham id bilan Zamonbekning n a v k arlari Namoz hoynahoy 0 ‘klon cho‘llarig a qochsa kerak deb o'ylab, oldidan to ‘sib chiqish um idida Shahob qishlog‘i oralab o t qo‘yishdi. Ot bozori-yu mol bozorini o rtd a qoldirib, ta q ir dalaga chiqib olgan Namoz orqasiga b ir-ik k i bor boqib uch to ‘da o tliq la r kelay o tg an in i k o ‘rdi. «Hozir ham m angni botqoqlikka tiq am an , — fik r i dan o 'tk az d i y ig it. — Yo‘q, botqoqlik yaqinida yo‘l toray ad i. O ldingisi loyga b otishi bilan k e ti o tin in g boshini to rtish g a u lg u ra d i... Senlarni b ir vaqtda loyga tiqishim k erak ... Y axshisi Qipchoq ariq da cho‘m iltirib olam an sen larn i. H a-ha, qani azam at- la r, bedovingga qam chi u r-ch i, Nam ozvoyga yetib olsang, un in g sho‘rpeshona boshi senlarniki! Yo‘q, dary o bo ‘y ig a y e tg u n c h a o tla rin i c h a rc h a tib olishim kerak. C harchagan o t qam chidan qo‘rqib o‘zini h a r baloga u rad ig an bo‘ladi...» Bolaligidan buyon otga ishqiboz bo‘lib, y ig itlik d avri poygalarda, uloqlarda so vrin talash ib oldiga hech kim ni o ‘tkazm ay kelayotgan bu y ig it hozir jonini omon saqlashni em as, balki och bo‘rid ek goh to ‘dalashib, goh to r so‘qm oqlarda tu rn a q a to r tizi- lishib kelayotgan o tliq larn i qanday jazolasam ekan, deb o ‘ylab bo rardi. O tiga q a ttiq ishonadi u . Uch oy oldin bu tu lp o rn i d a rg ‘om lik O rifboyvachchadan to rtib olgan. Sam arqand m uzofotida uch q u rlik d a 18 unga ten g keladigan o t yo‘q hozir. Namoz uni qo‘lga k iritg a n d a n buyon g 'o v d an sak rash g a, jar- lik la r u stid a n uchib o*tishga o 'rg a tib kelyapti. Namoz Qipchoq ariq qa yetg un cha o tin in g boshi ni goh chapga, goh o ‘ngga b u rib , goh sho‘r tep alar o rtig a berkinib, goho to ‘sat dan qam ishzorlar orasi- dan otilib chiqib, quvib kelay o tg an larn i holdan toy- dirib , o tla rin i x av fn i sezm aydigan d arajad a garan g qilib qo‘ydi. «Namoz yo‘l topolm ay qoldi, o ti ham charchadi, tir ik ushlaym an u n i» , — fik rid an o‘tkazib bo rard i k ap itan Oleynikov. «Mana endi, safn i sal kengroq olin g lar, — deb o‘y lard i xud d i shu paytda Namoz ham , — hozir cho‘m ilishni boshlaym iz...» Namoz Qipchoq ariq n in g shunday b ir joyini tan- lagan ediki, suv bu yerdan o‘n m e trla r cham asi pastlik d an oqib chinakam ja rlik hosil qilgan edi. U ning tu lp o ri h a r k u n i bu yerdan sakrab o‘tib o‘rg an ib qolganidanm i ja rlik k a yaqinlashgan sari o‘z-o‘zidan tezlig in i oshirib ariq u stid a n bam isoli qushdek yengilgina uchib o‘td i. Izm a-iz kelayotgan o tliq la r o ld ilarid ag i c h u q u r ja rlik n i payqam ay qoldilarm i yoki N am oznnig o ti o‘tg an joy dan b iz nin g ham bedovlarim iz bemalol o‘ta oladi, deb q a t tiq ishondilarm i, h a r qalay, o tla rin in g boshini erk in qo‘yib, qam chi ustiga-qam chi u ris h a r edi. Oldingi o tliq otig a b ir qam chi u rish g a a ran g ulgur- di, k etid ag isi boshi u z ra ko ‘ta rg a n qam chisini havoda silk itg an ch a ja rlik tu b ig a sho‘n g ‘ib ketdi. K o‘z yum ib ochguncha o ‘ttiz otliq ja r tu b ig a qulab tu sh d i. O tlar x u n u k kish n ag an , n av k arlar so 'k in g an , n a rig i tom onda p ala-p artish o ‘q lar o til g a n ... Y u lg 'in bilan qoplangan qum tepa u stig a chiqib olgan Namoz telb alard ek qah-qah u rib k u lar, g arch i ovozini hech kim eshitm ayotgan bo‘Isa ham , «Xo‘sh, M irzaham id, ahvoling qalay endi?!» — deb q ich q irar ed i... 19 I I b o b YO‘ LO VCHILAR M in g to ‘qqiz yuz to ‘rtin c h i yiln in g o‘n sakki- zin ch i o ‘k ta b r k u n i cho shg o h m a h alid a uch yo‘lovchi Sam arqand sh ah rid an shitob bilan chiqib kela b o sh lad i. S am arq an d -D ah b ed y o ‘li h a r qachongidan ham gavjum : sh ah arg a k irib kelayot gan ara v ala r yuk o g 'irlig id a n g ‘ijirlay d i, eshak m ingan va su v o riy lar y elk alarig a og ‘ir yu k ko‘ta r- gan yo‘lovchilarning ko ‘zini k u y dirib, jad al o‘tib ketish ad i, fa y tu n la rn in g hisobi yo ‘q — o‘rin d iq lar- da viqor bilan o‘tirg a n sersa v la t x o 'ja y in la rn i, k atta-k ichik am ald o rlarn i olib o‘tish a d i u lar. Goho ham m ayoqqa loy sach ratib , o t cho p tirib o ‘tib qolishadi. — Oqposhshoning arzan d asi bo‘lsang ham evi bilanda! — deydi yo ‘lo v ch ilard an b iri yuziga sachragan loyni artib . — M ingani q irch an g ‘i bay tal-u , — deydi boshqa yo‘lovchi ham d ili og ‘rib , — sh a h a r hokim idek d ag‘d a g ‘asi bor-a! Y o‘lo v c h ila rd a n b iri N am ozboy. Oyog‘id a ixcham tik ilg a n choriq, egnida yang ig in a m ayda g u lli chopon, b o sh id a k o ‘k p a rc h a d a n salla. Ik k in c h isi H ay itb o y , u c h in c h isi To‘x ta s h . Ikkovlarining ham yoshi o ‘n uch-o‘n to ‘rtla rd a . H ayitboy dum -dum aloq, yalpoq yuzli. U ning ham- m ayog‘in i, h a tto , bo‘yin va quloqlarigacha y irin g li y ara bosib k etg an , oyog‘ida k a tta odam larning etig i, u stm a -u st yamoq tu sh av e rg a n id a n e tik ekan- ligi ham bilinm ay ketg an . U y alan g ‘och badaniga eski chopon kiyib olgan. T o 'x tash v o y bo‘lsa ozg‘in, t a ’riflab b o ‘lm aydigan d a ra jad a ozg‘in, bo‘yni olm aning sab o g ‘idek in g ic h k a , y uzi z a ’fa ro n . K o‘zlari ich-ichiga botib ketg an , oyog‘id a poyma- poy charm kovush, egnida q at-q at bo ‘z ko‘ylak, am m a ko‘y lak lar egasi kiygandan buyon yuvilm a- 20 gan bo‘lsa k erak , qasm oq boylab ketgan. Ikkov bolaning ham boshida yangi do‘ppi. K ir ishtonga zar jiy ak , deganlaridek m ayda gu lli, chiroyli tik il gan do‘p p ilar bolalarn in g eski kiy im larig a, k ir boshlariga unch a yarashm ayroq tu rg an d ek . — X o‘sh, To‘x ta sh polvon, charchab qolm ading- mi? — orqasiga o ‘g irilib so ‘ra d i Namozboy. To‘x ta sh d arro v javob q ay tarm ad i. Y urishda to ‘x tab ch u q u r e n tik d i, Namozboyga qarab g ‘a lati jilm ayib qo‘ydi: — Yo‘q, charchaganim yo‘q, — dedi u yelkasi bilan n afas olib, — o‘zim sh u n aq a bo‘lib qoldim , sal yursam te rla b ketaveram an. — Q u w a tin g yo‘q-da, — gapga qo‘sh ild i oldin- roqda borayotgan H ayitvoy. — Hechamda! — izzat-n afsi qo‘zg ‘alib dedi To‘xtashvoy. — Q u w a tim o ‘zim ga y e ta rli... Faqat y u rsam te r laym an. A w a lg i k u n i Toshoxurdan kela tu rib ham shunaqa bo'luvdim . — T oshoxurga ne deb boruvding? — so‘rad i Namozboy. — Yo g u b e rn a to rn in g o tin i s u g ‘orishga bordingm i? — Yo‘q, — ojizgina kulib qo‘ydi To‘x ta sh v o y ,— kecha ay ttim -k u , u y ern in g odam lari saxiyroq deb, tilam ch ilarg a ko ‘proq berishadi. Namoz bu ik k i yetim ni Bozori asp yonidagi «Panohi sag ‘iron» choyxonasidan olib kelyapti. 0 ‘zi ham bolaligida m ana shu choyxonada jon saqlagan. Och qolganda b ir b u rd a qotgan non, sovuqqotganda b ir piyola dog‘ suv shu yerdan top ilgan ung a. Y illar o‘tib , u lg ‘ayib, odam qatori- ga qo‘sh ilganda ham «Panohi sag ‘iro n » n in g sohibi Devona boboni hech u n u tm a y d i... A y tish larich a ho zir yoshi ellik besh-ellik olti- larg a borib qolgan Devona bobo ota-onadan juda e rta judo bo‘lib, ko‘cha-ko‘y lard a tilam ch ilik qilib u lg ‘aygan. T ilam chilik bilan topgan chaqalarini yem ay-ichm ay y ig ‘ib y u rib , tash lan d iq b ir hovlini sotib olgan, yetim xona ochgan. Bu dargoh bora- bora «Panohi s a g ‘iron» nom ini olgan... Namoz b a ’zan oyida b ir, b a ’zida ikki oyda b ir kelib, choyxonada tu n a b y u rg a n y e tim la rn i mehmon qilib, fo ytu n arav ag a solib, o ‘y n atib , dil- larin i xushlab, y etim ligini b ir n afas bo‘Isa ham u n u ttir ib k e ta d i. K echa u n in g yo ‘li y ana Sam arqandga tu sh ib qoldi. Yoz bo‘yi chorakorlik qilib topgan o lti qop b u g 'do y ini sotib, u n a sh tirib qo‘yilgan qaylig‘ig a sarpo qilm oqchi edi. Opasi U lug‘oy uni shu m aqsad bilan jo ‘n atg an d i. Namoz b u g ‘doyni kapponga k ir m ay oq Siyob bozori d a r vozasi yonida ko‘ta ra sig a sotib yubordi. U m um an, bozor qilishga h afsalasi yo‘q uning: n a rsa olsa a lb a tta qim m atiga oladi, sotsa a lb a tta arzonga sotadi. N im aiki x arid qilsa opasi U lu g ‘oyga m a’qul tu sh m ay d i, gap esh itad i. Devona bobo bilan birg alash ib bozor qilarm iz, deya shoshilib «Panohi sag ‘iro n » g a jo ‘nadi. K elsa, x ay riy at, Devona bobo shu yerda ekan. Choy dam lashni d asty o r bolaga qoldirib, o‘zi ten g i ikki- uch m o'ysafid bilan yonboshlashib, ch o y x o 'rlik qi- lish ib , su h b a ti jonon q u rib o‘tiris h g a n ekan. Choyxona pastqam , boz u stig a d a ric h ala ri ham yopiq bo ‘lg an i u ch u n qo ro n g‘ilik d a Namozboy u la rn i d arro v payqayolm adi. — E, Polvon o ‘g ‘lim! — deb Devona boboning o‘zi ung a peshvoz chiqdi. B ag 'rig a olib, uzoq quchoqladi, ik ki qo‘llab y elk alarin i siladi, — suf- suf-suf! K o‘z tegm asin, xo ‘p y etilibsan, polvon b o ‘lib ketib san ! Q an i-q an i t o ‘sh ak k a , obbo, o ‘g ‘lim ey, u k alarin g n i sog‘inibsan-da? — 0 ‘zingizni ham sog‘indim , ota! — U m ringdan b arak a to p , Polvon o‘g ‘lim! Choyxo‘rla r chiqib ketg ach , ik k o v lari yolg‘iz qolib, eski to ‘sh ak lard a yonboshlashib olib, xo‘b otam lash d ilar. Namozboy qishloqdagi gaplard an , Devona bobo sh ah ard ag i y an g ilik lard an so ‘zladi. Bu y erd a n im a la rd ir b o ‘lay o tg a n ek an , jan o b Y udinning izvosh haydovchilari ish haqim izga yana yarim ta n g a d a n qo‘sh m asan g ishlam aym iz deb, to ‘polon ko‘ta rish ib d i, e rta sig a N ordm an janoblari- nin g aroq zavodi k o rg a rla ri, N ikolayev jano b lari choy qadoqlash fa b rik a si xod im lari ham u la rg a 22 qo‘shilibdi. Bu g ‘alv alar b ir yoqli bo‘lm asdan tu rib , te m ir y o ‘l tom onda u r-y iq it boshlanib ketibdi. Ishga chiqm agan tem iry o ‘lch ilarn i jazolash uchun yigir- m ata kazak soldat yuborilgan ekan, m iltiq larin i to rtib olib, o‘zlarin i rosa kaltaklashibdi. — E, Polvon o‘g ‘lim, o x ir zamon bo‘lganga o‘xshaydi, — uh to rtib dedi Devona bobo, — xo‘jay in lard a in so f qolm ayapti, y u rtd a q u t-u b a ra ka, boylarda diyonat yo‘q. Xudo o ‘zi b ir yo‘lga boshlam asa, qiyom at-qoyim bo‘lishi hech gap emas. — Lekin, ota, o‘ris la r yo‘l o x ta rish y ap ti, — dedi o‘yga tolib Namoz. — Qanaqa yo‘l ekan, Polvon? — Qanaqa yo‘l ekanligini bilm aym an-u, lekin u la r zulm ga q arsh i bosh ko‘ta rish y ap ti. — E o‘g ‘lim , bu xalq o ‘zi boshqacharoq ekan. T a’bi adolatga moyil, haqsizlikka to q ati yo‘qroq kelarkan. B ir-ik k itasi choyxo‘rlik k a kelib tu ra d i. Y etim larn ing boshini silayotganim ni esh itib , b it ta si atay lab m eni k o ‘rg an i kelibdi. «Boboy, sen yaxshi», deb qo‘ym asdan b ir so‘lkavoy tashlab k e td i... L ek in , o‘g ‘lim , sen e h tiy o t bo ‘l. Poshsholikka q arsh i gap a y tg an larn i ushlab, avax- ta qilish yap ti. E ndigina q o 'lin g oshga yetganda ta g ‘in b u rn in g qonam asin. — X o‘rlik d a osh yegandan ko‘ra , m ushtlashib qon y u tg a n in g ham m a ’qulm i, deb qo‘ydim -da, — dedi Namozboy otaxonga e ’tiroz bildirib. — Qo‘y, Polvon unaq a dema. M usulmon ban- dasiga bunday gap yarashm aydi, — choy quyib m ehm onga u zatd i Devona bobo, — tep ad a xudo bor, zolim larning jazosini o‘zi b erav erad i... U ndan ko‘ra to ‘ydan g ap ir. X o‘sh, boshingni qachon ikki- ta qilasan? — Xudo xohlasa ro ‘zadan keyin. — M ashshoqlarni o ‘zim oboram an, — negadir x u rsa n d bo‘lib dedi Devona bobo, — arav a k irasig a pul y ig ‘ib yuribm an. K echqurun bu y erg a o‘n-o‘n ik k i chog‘liq yetim- y esirlar, tilam ch ilar, dastyor-u boshpanasiz qolgan g ‘arib-u g ‘u rab o lar to ‘planishdi. Namozboy ularg a 23 atab ikki tu sto v u q go‘sh ti, g u ru ch k e ltirg a n edi; o‘zi osh dam ladi, ketid an qovun so'yib berdi. Ammo, H ayitboy bilan To‘xtash v o y n ing ahvoliga Namozboy q a ttiq achindi, о‘lib qolishlari m um kin, deb qo‘rq d i, olib ketib , o‘ris tabibga davolatam an, sog‘ayganlaringdan so‘ng o ‘ris boyning xizm atiga k iritam an degan edi, ikkovi ham d a rro v ko ‘na qo lishdi. — Namoz aka, endi ay tib b erin g , — iltim os qildi charchaganidan qora te rg a botib borayotgan To‘xtashvoy. — N im ani ay tay , Polvon ukam ? — A ytuvdiz-ku, men ham yetim bo‘lganm an deb. — Y etim bo‘lganda ham ju d a x u n u k yetim bo‘lganm an, ukaginam , shunaqa dunyo ekan bu. So‘zlab beram an, ham m asini so ‘zlab b eram an ... Lekin o ‘pkam to ‘lib, y ig ‘lavorsam kulm aysilam i? — Sizday polvon odam ham y ig ‘laydim i? — hay- ro n bo‘ldi H ayitvoy. — Y ig'laym an, to ‘y ib-to‘yib y ig ‘lab olam an goho. Pahlavonda ham y u rak bor, unin g ham g ‘am- g ‘ussasi bor, u k am ... Shunday qilib, men ham b ir v a q tla r x u d d i s ila rg a o ‘xsh ab y etim ch ay d im . A y tis h la ric h a , m en sh u m q adam b o ‘lib tu g ‘ilganakanm an. K a ttaq o ‘r g ‘on degan b ir sh ah ar bor, esh itg an m isilar? — Yo‘q, eshitm aganm iz, — b aro b arig a javob q ay tarish d i o ‘sm irlar. — Ha, m ayli, nasib qisa b ir olib borib o‘yn atib ham kelarm an ... Men ana shu sh ah arg a yaqin 0 ‘ta rc h i degan qishloqda tu g ‘ilganm an, bomdod nomozi v a x ti dunyoga kelganakanm an. Onam rah- m atlik ko ‘z yora tu rib olam dan o‘tib d i. Bu shum xab arn i m ach itta otam esh itib , x a sta i notavon ek an , y u ra g i y o rilib u ham b a n d a lik n i bajo k eltirib d i. Shu boisdan otim n i Namoz qo'ygan e k a n la r... m ana sh u n aq a g a p la r, u k ajo n larim . B oylarning m olxonasida k a tta bo‘ldim . H o‘k izlar bilan k u n ja ra talash g an p ay tlarim bo‘lard i. Ikki m a rta m ani qul qilib sotishdi. X ay riy atk i, shu Devona bobo bor ekan, Ivanboyga ro ‘para qilib qo'ydi. Ivanboy xiyla insofli b ir kish i edi. 0 ‘qitdi, til o ‘rg a td i, M oskov, P e te rb u rg la rg a say o h a t q ild ird i... Xudo xohlasa, sila r ham yax sh i y ig itla r bo‘b k etasizlar. X o‘sh, polvonlar, o‘zlarin g asli qayerlik bo‘lasizlar? — Qo‘qon ta ra fd a n kelganm iz, — barobar javob q a y tarish d i bolalar. — 0 ‘h o ‘, ju d a olis y u rtd a n ek an sizlar-k u . Qanday kelib qoldilaring? — O tash arav ag a osilib kelganm iz. — Sam arqandda q arin d o sh larin g borm idi? — To‘x ta s h , «xolam b o r» , deg an ed i, — shoshilib dedi H ayitboy. — Jim k et endi, — jerk ib dedi To‘xtashvoy, — Sam arqandda y etim larg a tek in taom b erish ark an , deb h a r k u n i q ista rd in g -k u ! O tash a ra v ag a chiqquncha yelkam dan ita rib boruvding-ku! — O ta-onalaring yo‘qmi? — Men onam o ‘lgandan keyin tu g ‘ilgan ekan- m an, — tu s h u n tira boshladi To‘xtashvoy. — Yo‘g ‘-e! — R o st, o d am lar sen t o ‘rqovoqda k a tta bo‘lgansan, deyishadi. — H ayitvoy, sen-chi, nega indam aysan? O ld in ro q d a jim g in a b o ra y o tg a n H ay itb o y y u rish d an to 'x ta b , kulim siradi: — N im a dey? — O ta-onang borm i? H ayitboy yelkasini qisib, y ara to sh g an a ftin i g ‘alati b u jm ay tird i: — Bilm aym an. — M achitning so‘pisin i otam deb y u ra rd i bu, — gapga qo‘sh ild i To‘xtashvoy. — 0 ‘zing-chi, o‘zing? P a ra n ji yopingan xotin n i ko‘rsan g enam shu bo‘lsa kerak deb, orqasidan ergashasan-ku! — Qachon ergashibm an? — H a r ku n ergashasan. — E nam ni unaqa h aq o rat qima. — Enang o ‘zi yo‘q-ku? Download 109.17 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|