Ammiak ta’sirida zaharlanishda birinchi yordam: ochiq havo. 10 foizli mentolning xloroformdagi iliq eritmasini hidlash. issiq sodali sut ichish, agar ko’zga tushgan bo’lsa, 0.5-1 foizli qo’sh tu/laming eritmasi bilan, so’ngra suv bilan yuvish; teri shikasilanganda - toza suv bilan yuvish, 5 foizli sirka. limon yoki xlorid kislota shimdirilgan lattani qo’yish va boshqa omillar bajariladi.
Ammiakdan saqlanishda: «K» yoki «M» markali filtrlovchi sanoat gazniqobi agar ammiak vodorod sulfid bilan aralashgan bo’lsa, «KD» markali gazniqobi ishlatilib, juda yuqori konsentratsiyada izolatsiyalovchi gazniqoblar va himoya kiyimlari ishlatiladi.
Xlor - o’tkir hidli, sariq rangli gaz. U havodan 2,5 baravar og’ir bo’lib, 34°C haroratda suyuq xolatga o’tadi. U suvda, organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Xlor qog’oz-selluloza, to’qimachilik sanoatida, xlorli ohak ishlab chiqarishda, suvni zararsizlantirishda va boshqa sohalarda ishlatiladi. Xlor bo’g’ish xususiyatiga ega. Uning havodagi miqdori 0,01 mg/1 bo’lganda inson organizmiga salbiy ta’sir etadi, miqdori 0,1 mg/l dan yuqori bolganda o’limga olib keladi.
Birinchi yordam. Shikastlangan hududlarda gazniqoblami kiyish kerak. Nafas organlari izdan chiqqanlar nashatir spirtini, ichimlik sodasini hidlashi, 2 foizli sodali eritma bilan ko’zni, burunni va tomoqlami yuvishi, issiq borjonli yoki sodali suv, sut, qahva ichishi kerak.
Himoyalanish. «V» va «M» markali filtrlovchi sanoat gazniqoblari, GP-5 fuqarolar gazniqobi. bolalar gazniqobi va ulaming himoya komplektidan foydalaniladi. Agar uning konsentratsiyasi yuqori bo’lsa (8.6 mg/l dan yuqori), izolatsiyalovchi gazniqoblar qo’llaniladi.
Oltingugurt oksidi - o’tkir hidli, rangsiz gaz bo’lib, u yonmaydi. Bu modda oltingugurtli rudalarni yondirganda xosil bo’lib, u sulfat kislota ishlab chiqarishda asosiy xomashyo hisoblanadi. Undan tashqari bu gaz to’qimachilik sanoatida oqartiruvchi sifatida, oziq-ovqat sanoatida konservatsiya qiluvchi modda sifatida ishlatiladi. U suvda, spirtda, sirka va sulfat kislotalarda, xloroformda va efirda yaxshi eriydi. Oltingugurt angidridi nafas yo’llarini ishdan chiqarib, ko’zni xiralashtiradi. Kichik konsentratsiyada inson kuchsiz yo’talish. tomoqda va ko’krakda og’riq, ko’zdan yosh oqish, katta dozada esa qusish, hushdan ketish alomatlari kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |