Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

Xorijiy amaliyotda kreditga layoqatlilikni baholash modellari 
Model 
Mamlakat 
Model mohiyati 
5 yoki 6 SIlar 
AQSh 
Mijozning mavqeyi, biznesi turi va holati, kapitali, pul 
oqimi, ta‘minoti, bozorga moslashuvchanligi 
CAMPARI
AQSh, 
Yevropa 
davlatlari 
Mijozning mavqeyi, kreditni qaytara olishi, kredit marjasi, 
daromadliligi, kreditning maqsadi, miqdori, ta‘min-
langanligi 
PARTS
Angliya
Kreditning maqsadi, miqdori, kredit va u bo‗yicha foizlarni 
to‗lash holati, kreditning muddati va ta‘minlanganligi 
Tahliliy 
baholash 
tizimi 
Fransiya
Mijozning balansini tahlil qilish asosida uning faoliyatini 
baholash, Fransiya bankining kartoteka materiallari, 
mijozning 
moliyaviy 
hisobotlari 
asosida 
banklarda 
o‗rnatilgan usullarda uning kreditga layoqatliligini 
baholash. 
Skoring 
baholash 
AQSh, 
Yevropa 
davlatlari 
Mimjozning kreditga layoqatliligi uning moliyaviy va 
ijtimoiy ahvoliga oid ko‗rsatkichlar ballarda baholanadi 
 
Angliya banklarida mijozning kreditga layoqatliligini aniqlashda 
savollar varag‗idan foydalaniladi. Savollarga berilgan javoblar bank 
tomonidan mijozga kredit berish bo‗yicha qaror qabul qilishga imkon 
beradi. Savollar-varag‗ida quyidagilarga e‘tibor qaratiladi: 
Avvalambor, qarz oluvchi (borrower)ga ta‘rif beriladi. Uning 
oilasi, obro‗-e‘tibori, sofdilligi, bankka tanishligi, bank bilan munosaba-
tlari. 
Boshqaruv tarkibi malakasi – ma‘lumoti, mutaxassislik bo‗yicha 
staji, boshqara olish qobiliyati; 
To‗lovga qobiliyati – to‗lov intizomiga rioya qilish, biznes tal-
ablariga resurslarning yetarligiga e‘tibor beriladi. Keyin esa quyidagi 
asosiy ko‗rsatkichlar tekshiriladi: 
-