Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki
-rasm. Kreditni boshqarishning ikkinchi qo„mitasi vazifalari
Download 5.53 Mb. Pdf ko'rish
|
bank ishi (2) (1) (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kreditni boshqarishning birinchi qo„mitasi vazifalari
|
42-rasm. Kreditni boshqarishning ikkinchi qo„mitasi vazifalari • har qanday bir qarzdor yoki o‗zaro aloqador qarzdorlarga berilgan kreditlar summasi 1-bosqichli bank regulyativ kapitalining 10 foizdan oshirmaslik; Ikkinchi qo‗mita Bank boshqaruvchisi, Kredit bo‗limi va Operatsion bo‗limi boshliqlari, Analitik bo‗limi boshlig‗i, bosh iqtisodchi, buxgalter, moliyaviy nazorat bo‗lim boshliqlari va boshqa bo‗lim boshliqlari 618 - Kredit siyosatining holati bo‗yicha monitoring olib borish - Kredit siyosati reytingini olib borish - Yangi kredit olishning kriteriyalarini ishlab chiqish - Kreditni o‗tkazish chora-tadbirlari - Ssudalar bo‗yicha cheklashlar - Kredit portfeli bo‗yicha doimiy riskni baholab berish - Qaytmaydigan ssudalar bo‗yicha qutqaruvchi siyosatni ishlab chiqish - Ishonchsiz ssudalar bo‗yicha siyosatni ishlab chiqish - Kreditni muzlatish bo‗yicha siyosat - Standart kredit hujjatlarini ishlab chiqish - Kreditni berish shartnomasini takomillashtirish - Kredit bahosini aniqlash siyosatini ishlab chiqish - Bankning ichki me'yoriy-huquqiy hujjatlariga qarash - Kreditni berishni ko‗paytirish bo‗yicha siyosatni ishlab chiqish bank tavakkalchiligini boshqarish vazifalari yuklangan tarkibiy bo‗linmani tashkil etish; bank tavakkalchiligini boshqarish bo‗linmasini tajribali va malakali mutaxassislar bilan ta‘minlash; bank yangi xizmatlarni joriy qilishda, yirik bitimlarni tuzishda, xorijiy moliya institutlari bilan aloqa o‗rnatishda, investitsiyalar kiritishda, chet el valyutasidagi mablag‗larni aktivlarga joylashtirishda, yangi xodimlarni ishga qabul qilishda va boshqa bank tavakkalchiligi yuzaga kelishi mumkin bo‗lgan bank operatsiyalari tavakkalchiligining yuzaga kelishi va uni bartaraf etish, oldini olish, kamaytirish nuqtayi nazaridan bank tavakkalchiligini boshqarish bo‗linmasi bilan kelishuvni amalga oshirish v.b. 41-rasm. Kreditni boshqarishning birinchi qo„mitasi vazifalari Banklarda kredit risklarini boshqarish muhim ahamiyatga ega. Jahon bank amaliyotida yirik tijorat banklarida kredit va u bilan bog‗liq risklarni boshqarishni ularning maxsus ikkita qo‗mitasi amalga oshiradi. Birinchi qo‗mita Bank boshqaruvchisi, Kredit bo‗limi va Operatsion bo‗limi bosh- liqlari, Analitik bo‗limi boshlig‗i, bosh iqtisodchi, buxgalter 615 ko‗rsatadi. Bu holda kredit riskiga baho berish qiyin bo‗ladi va shu hollarda tahlil qilishni davom ettirish lozim bo‗ladi. Ko‗p hollarda optimal ko‗rsatkichlardan uzoq bo‗lgan koeffitsiyentlarning o‗zinigina tarkiblarga ajratish mumkin. Likvid mablag‗larining yetishmasligi to‗lovlarni o‗z vaqtida oshirilmasligidan dalolat beradi va bu balans likvidligini pasaytiradi. Likvid mablag‗larining etishmasligi amortizatsiya ajratmalaridan katta bo‗lgan summadagi korxona faoliyatidagi zararlar, o‗tgan yillardagi va kutilmagan zararlar, likvid mablag‗larining noto‗g‗ri baholanishi, kerakligidan ortiqcha summadagi mablag‗larning kapital qo‗yilmalariga yo‗naltirilishi, uzoq muddatli investitsiyalarga keragidan ortiqcha qo‗yilmalar sababli yuzaga kelishi mumkin. Kredit riski minimal bo‗lishi uchun korxona likvid mablag‗larining miqdori qisqa muddatli qarzdorliklardan taxminan ikki barobar katta bo‗lishi kerak. Kredit riskini kamaytirish borasida tijorat banklari O‗zbekiston Respublikasi Markaziy bankining Bir qarzdor yoki o‗zaro daxldor bo‗lgan qarzdorlar guruhiga to‗g‗ri keluvchi tavvakalchilikning eng yuqori darajasi to‗g‗risida‖gi nizomi talablariga rioya qilishlari lozim. Mazkur nizom bo‗yicha har qanday bir qarzdor yoki o‗zaro aloqador qarzdorlar guruhining balansdan tashqari majburiyatlarini ham hisobga olgan holda, kreditlari jami summasi 1-bosqichli bank regulyativ kapitalining 10 foizdan oshgan holati yirik kredit hisoblanadi va bu kredit bo‗yicha yirik yo‗qotish ehtimoli yuzaga keladi. Bir qarzdor yoki o‗zaro daxldor qarzdorlar guruhiga to‗g‗ri keluvchi tavakkalchilikning eng yuqori darajasi 1 darajali bank kapitalining 25 foizidan oshmasligi kerak. Ishonchli kreditlar uchun tavakkalchilikning eng yuqori darajasi 1-bosqichli bank kapitalining 5 foizidan, bankning barcha yirik kreditlarining umumiy hajmi 1-bosqichli bank kapitalidan 8 martadan oshmasligi lozim. Tijorat banklar tomonidan ko‗rsatilgan lizing xizmatlarining umumiy summasi (avializingdan tashqari) bank birinchi darajali kapitalining 25 foizidan oshib ketmasligi kerak. 616 Xalqaro bank amaliyotida kredit risklarining oldini olish bo‗yicha qabul qilingan yo‗riqnomalarning tahlili shuni ko‗rsatadiki, jahon amaliyotida kredit risklarining oldini olish bo‗yicha quyidagi talablar qo‗yilgan: - biror-bir qarz oluvchi bankning asosiy kapitalining 10% ekvi- valentidan ortiqcha mablag‗ ola olmaydi; - bir tarmoqqa beriladigan kredit miqdori bankning umumiy port- felining 25% idan oshmasligi lozim; - bir qarz oluvchiga to‗g‗ri keluvchi taxminiy risk (garovga qo‗yil- gan mulk baholangandan keyin) bankning asosiy kapitalining 1% i dan oshmasligi lozim; - taxminiy (kutilayotgan) risk miqdori mijozdan olinishi kutilayot- gan yillik foyda miqdorining 3 barobaridan oshib ketmasligi kerak. Download 5.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|