Jamiyatni ijtimoiy, siyosiy va ma’naviy tizimi

Jamiyatning har bir sohasi ishlab chiqarish taraqqiyotida ma'lum bir funksiyalarni bajaradi:

- iqtisodiy munosabatlar - moddiy ishlab chiqarish funksiyasi;
- ijtimoiy munosabatlar – ijtimoiylashuvni – sotsializatsiya;
- siyosiy munosabatlar - ijtimoiy boshqaruvni (elementar nazorati);
- mafkuraviy munosabatlar - ma'naviy ishlab chiqarish funksiyasi va boshqalardir.

Ijtimoiy munosabatlar o'z mohiyatiga ko'ra jamiyat taraqqiyotiga ham ijobiy, ham salbiy ta'sir etadi.

Salbiy ta'sirli munosabatlar:
Ijobiy munosabatlar ta'siri:
befarklik, kamsitish, konfliktlar, begonalashuv, krizis, tengsizlik.
hamfikrlilik, kooperatsiya, kurash.
Ijtimoiy munosabatlar 2 turga bo'linadi:

• Moddiy munosabatlar.
• Mafkuraviy (ideologik) munosabatlar.

Moddiy munosabatlar - inson hayotining moddiy taraqqiyotidagi munosabatlar: inson yashashi, bor bo'lishi uchun, avvalo u moddiy ehtiyojini ta'minlashi kerak. U oziq-ovqat, kiyim, turarjoy bilan ta'minlanishi lozim. Ana shu ehtiyojini qondirish uchun u jamiyatda boshqa insonlar, guruhlar bilan munosabatda bo'ladi.
Shuningdek, oila ham, guruhlar ham, holi davlat ham nihoyat butun jamiyat hisoblanadi.
Mafkuraviy (ideologik) munosabatlar - siyosiy, huquqiy, ahloqiy va diniy munosabatlar.
Uning asosiy o'zagini moddiy munosabatlar tashkil etadi. Demak, moddiy munosabatlar bazis, ideologik munosabatlar usturma hisoblanadi.

Mamlakat-davlat suverenitetidan foydalanuvchi va hududiy chegaralarga ega bo'lgan dunyoning bir qismi yoki hududi.

Davlat-ma'lum mamlakatning aniq siyosiy rejimga asoslangan, boshqaruv bo'g'inlari va hukumat strukturasiga ega hokimiyat.

Davlat quyidagi funksiyalarni bajaradi:

• Iqtisodiy funksiya.
• Mudofaa funksiyasi.
• Boshqaruv yoki siyosiy funksiya.

Jamiyatlarning zamonaviy ko'rinishlari:

Agrar jamiyatlar
Industrial jamiyatlar Postindustrial jamiyatlar