Jamiyatning daromadi hisoblanadi. U taqsimlanganda barcha iktisodiyot ishtirokchilarining daromadlari xosil bo’ladi

Daromadlarning tabakalashuvi 
Bozor iktisodiyotiga daromadlarning tengsizligi, ularning farqlanishi xosdir. Daromadlardagi 
tengsizlik kishilar ishlab topgan pul miqdorida katta farqlar bo’lishini bildiradi. Tengsizlikni 
asosan to’rt omil yuzaga chiqaradi: 
1) Kishilarning tug’ma qobiliyatlari, kuch-kuvvati, aql-idroki, salohiyat va zakovati, xullas, 
ish qobiliyati bir xil emas. SHu sababli ular xar xil daromad ko’radilar. 
2) Daromaddagi tengsizlik ishlab pul topish imkoniyatlariga bog’liq. Bilim olish, kasb 
egallash, malakani oshirish imkoniyatlari bo’lgan va ish topiladigan joyda daromad ko’p bo’lsa, 
bunday sharoitlar yo’q, joyda daromad oz bo’ladi. Ishlab turgan kishi bilan ishsizning, garchi 
qobiliyati bir xil bo’lsada, daromadi turlicha bo’ladi.
3) Tengsizlikni oila tarkibining xar xil bo’lishi ham yuzaga keltiradi. Agar oila tarkibida 
pultoparlar ko’p bo’lib, boqimandalar oz bo’lsa, uning jami daromadi ko’p bo’ladi. Aksincha 
bo’lsa daromad oz bo’ladi. 
4) Daromadlardagi farqni iqtisodiy vaziyat ham yuzaga keltiradi. Bozorda kutilmaganda 
narx oshib ketsa, ya’ni tadbirkorlarga omad kulib boqsa, katta daromad keladi. Bordi-yu, narx 
tasodifan pasayib ketsa, kutilgan daromad ham olinmaydi. Demak, daromadlardagi farqni bozor 
holatidagi o’zgarishlar ham yuzaga keltiradi. 
Bozor konunlariga mos ravishda jamiyat qabul qilgan va qonuniy ruxsat berilgan usullar 
bilan topilgan daromadlardagi farqlar adolatli tengsizlik hisoblanadi, g’ayriqonuniy, ya’ni man 
etilgan usullar bilan topilgan daromadlardagi farqlar esa adolatsiz tengsizlikni vujudga keltiradi. 
Adolatsiz tengsizlik yashirin (man etilgan) iqtisodiy faoliyat bor joyda yuzaga keladi. Masalan, 
reket yoki narkobiznesdan mo’may pul topish daromadlarni keskin farklantiradi. 
Daromadlardagi adolatli tengsizlik tabiiy bir xol bo’lib, daromadi ozlarni yaxshi ishlab pul 
topishga undaydi. Daromadlardagi farqlar aholi jon boshiga to’g’ri keladigan daromad 
summasiga qarab aniqlanadi. Buning uchun oila ko’rgan yalpi daromadni uning a’zolari soniga 
bo’linadi.
Daromaddagi tafovutlar darajasi tahlil etilganda 10 foiz boy oilaning daromadi bilan 10 
foiz kambagal oilalar daromadi taqqoslanadi. Natijada boylar va kambag’allar daromadi necha 
karra farqlanishi aniqlanadi.