Jaqtiliqtin tuwri siziqli taraliwi. Jaqtiliqtin tegis aynadan shagilisiwi. Tegis aynada suwretleniwdi jasaw

41. 2 nurliq intoferemetrler interferometri-
jaqtılıqnı derekten eki aǵımǵa ajratatuǵın bir retlik eki nurli inte
rferometr, olar arasındaǵı fazalar parqı jaqtılıqnı túrli gazlar menen toldırılǵan eki birdey kyuvettadan ótkeriw arqalı payda boladı. Ol birinshi ret 1886 jılda lord Rayleigh tárepinen usınıs etilgen. Gazlardıń sındırıw kórsetkishlerin anıqlaw ushın isletiledi.
Derekten keletuǵın jaqtılıq parallel nurni jaratatuǵın linza hám odan eki nurni kesip taslaytuǵın tesikler (interferometr qolı ) arqalı ótedi. Nurlardıń hár biri óziniń gaz xujayrasi arqalı ótedi. Shınjırdıń shıǵıwında hár eki nurni birlestiretuǵın linza ámeldegi bolıp, ol fokusda interferentsiya shetlerin aladı.
Ólshewler ushın kompensator qoldan birine ornatıladı - mısalı, shıyshe plastinka, onı aylandırıw arqalı siz qoldaǵı nur jolınıń optikalıq uzınlıǵın ózgertiwińiz múmkin. Eger qoldıń birinde sınıwı kórsetkishi bolsa n, keyin ekinshi belgisiz sınıwı indeksi
bul jerde - gaz menen kyuvetaning uzınlıǵı, jaqtılıq dereginiń tolqın uzınlıǵı, interferentsiya tártibi (málim bir noqatda kesilisken interferentsiya shetleri sanı ). Ádetde ornatıw parametrleri menen - bir metr uzınlıqtaǵı kletka uzınlıǵı, 550 nm tolqın uzınlıǵı hám 1/40 interferentsiya tártibi - 10 -8 sınıwı indeksiniń parqın ólshew múmkin. Interferometrdiń bayqaǵıshlıǵı kyuvetaning uzınlıǵı menen belgilenedi. Onıń maksimal uzınlıǵı ádetde temperaturanı baqlawdıń texnikalıq múmkinshilikleri menen belgilenedi, sebebi termal terbelisler gazlardıń sınıwı kórsetkishlerin buzadı.
43. Reley-Jeans nızamı
- ortalıqtaǵı shashılıp atırǵan jaqtılıq intensivliginiń jaqtılıq tolqın uzınlıǵı X dıń 4-dárejesine teris proporcionallıǵın ańlatatuǵın nızam : / ~ v. Bul nızam bólek ólshemleri, shashılıp atırǵan nurlanıw X den talay kishi bolǵan dielektrik ortalıq ushın orınlı bolıp tabıladı. 1871-jılda
J. Ol. Reley topgan.
44.Kóp nurli interferometrler
Eń ápiwayı multibeam interferometri tiykarında ámelge asıriladı pl a Lummer-Gerke hidlaydi, bu joqarı sapalı ashıq tegislik-parallel plastinka bolıp, onıń qalıńligi l va sınıwı indeksi n . Plastinkadan sırtdaǵı ortalıqtıń sındırıw kórsetkishi n´ = 1 (5-súwret). Amplituda koefficiyenti f mos túrde sáwlelendiriw hám uzatıw faktorları hám .
Interferentsiya qiluvchi nurlar, eger olar arasındaǵı jol parqı tolqın uzınlıqlarınıń pútkil sanına teń bolsa, bir-birin kúshaytadı :, bul erda T = 0, 1, 2, …. Minimal intensivlik de baqlanadı t \u003 d 1/2, 3/2,.. .. Eng katta aralasıw tártibi, onı kóp nurli interferometrde alıw múmkin, (t ~ 20000). Erkin tarqalıw aymaǵıkichik. Sol sebepli kóp nurli interferometr tek basqa spektral qurılma menen ajıratılǵan spektral sızıqlardıń konturların úyreniw ushın isletiledi.
Intensiv interferometr - reńi radiatsiya intensivliginiń korrelyatsiya koefficiyenti eki ajıratılǵan noqatlarda ólshenerlik qurılma.
Bir múyeshtegi juldızlar hám eki jup juldız arasındaǵı múyeshtegi aralıqtı ólshew ushın interferetometr juldızı. Eki juldız arasındaǵı múyeshtegi aralıq júdá kishi bolsa, olar teleskopda bir juldız retinde kórinedi.