Javob: Mamlakat iqtisodiyotini boshqarish tamoyillari

Menejmentning asosiy tamoyillari: fan va ijodkorlik
Boshqaruv murakkab tuzilish sezgi asosida vaqti-vaqti bilan nostandart qarorlar qabul qilish zarurligini nazarda tutadi. Albatta, qarorlarning asosiy qismi ilmiy asoslangan bo'lishi kerak, ammo ularni amalga oshirish mumkin bo'lmaganda, ijodiy yondashuv qo'llaniladi.
Menejmentning asosiy tamoyillari: ixtisoslashuv va universallik
Bu yerda ham savol ostida Belgilangan vazifalar bo'yicha qarorlar qabul qilish haqida: bir tomondan, har bir muammo individual yondashuv bilan birga bo'lishi kerak, boshqa tomondan, tashkilot ichidagi har qanday qaror uning faoliyatining umumiy tamoyillariga asoslanishi kerak.
Boshqaruvning asosiy tamoyillari: izchillik, uzluksizlik va raqobat

• 
  juda muhim tamoyil, unga rioya qilish vazifalarni o'z vaqtida bajarilishini ta'minlaydi va ishda chalkashliklarning oldini oladi.
  
• 
  Davomiylik. Bu ba'zi loyihalarning boshqalar bilan aloqasini ko'rsatadi. Masalan, bitta vazifalar to'plamini bajarish keyingi to'plamni bajarishga imkon beradi va shuning uchun bu tamoyil orqali uzluksiz o'sish sodir bo'ladi.
  
• 
  Musobaqa. Bu erda xodimlar nafaqat ko'proq ishlarni, balki yuqori sifatli ishlarni bajarishga undaydi. Uni moddiy va ma’naviy yo‘llar bilan rag‘batlantirish kerak.
  

Boshqaruv tamoyillari - bu menejerlarning boshqaruv funktsiyalarini amalga oshirishdagi asosiy g'oyalari va xatti-harakatlari qoidalari. Bu tamoyillar boshqaruv amaliyotining ob'ektiv qonuniyatlarining in'ikosidir. Ular boshqaruvning muayyan tizimi, tuzilishi va tashkil etilishiga qo'yiladigan talablarni belgilaydi. Ushbu talablarga muvofiq boshqaruv organlari tuziladi, uning darajalari, tashkilotlar va davlat o'rtasida munosabatlar o'rnatiladi, boshqaruvning muayyan usullari qo'llaniladi.
Xalq faolligini, innovatsion tadbirkorlikni maqsadli faollashtirish;
Mehnat jarayonlarini insonparvarlashtirish;
Boshqaruvning yo'nalishi faoliyat jarayonlariga emas, balki yakuniy natijalarga qaratilgan;
Boshqaruv tizimida mehnat, mahsulot va faoliyat jarayonlari sifatini o'z-o'zini nazorat qilish;
Ish va mahsulot sifati ixtiyoriylik, o'z-o'zini rivojlantirish va o'zaro rivojlanish, guruh faoliyati, tadbirkorlik faoliyati, ommaviy innovatsiyalar va ijodiy izlanishlar;
Boshqaruvning samaradorligi ishlab chiqarish omillarini: kapital, axborot, materiallar, odamlar va tashkilotlarni bir-biriga bog'lash orqali ta'minlanadi, ulardan eng muhimi shaxsdir;
Inson nafaqat maqsadga erishish vositasi, balki uning o'zi ham boshqaruvning maqsadidir.
Tashkilotni boshqarish tamoyillari boshqaruv jarayonining tizimi, tuzilishi va tashkil etilishiga qo'yiladigan talablarni belgilaydi. Bular. tashkilotni boshqarish barcha darajadagi menejerlarni boshqaradigan asosiy dastlabki qoidalar va qoidalar yordamida amalga oshiriladi. Bu qoidalar menejer xatti-harakatlarining "chiziq"ini belgilaydi.

3. Sanoat korxonalari tuzilmasini belgilovchi omillar.

Javob: Har bir ishlab chiqarish korxonasi ishlab chiqarish bo’linmalari, boshqaruv organlari va korxona xodimlariga xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlardan iborat bo’ladi. Tuzilma (struktura) tushunchasini korxonaning tarkibi, tuzilishi sifatida ko’rib chiqish mumkin. Korxona qanchalik yirik bo’lsa, uning ishlab chiqarish tuzilmasi shunchalik murakkab bo’ladi.
Sanoat korxonalarining umumiy va ishlab chiqarish tuzilmalari mavjud.
Ishlab chiqarish bo’g’inlari, korxona boshqaruvi hamda xodimlarga xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlar, ularning miqdori, kattaligi va egallab turgan maydoni, xodimlarining soni va ishlab chiqarish imkoniyatlari korxonaning umumiy tuzilmasini ifodalaydi.
Ishlab chiqarish tuzilmasiga asosiy, yordamchi va xizmat ko’rsatish jarayonlari amalga oshiriluvchi tsex va uchastkalar kiritiladi.
Ishlab chiqarish tuzilmasi korxona umumiy tuzilmasining bir qismidir. U tsex, uchastka va xizmat ko’rsatuvchi xo’jaliklar shaklidagi ishlab chiqarish bo’linmalaridan iborat bo’ladi hamda ularning mahsulot ishlab chiqarish jarayonidagi o’zaro munosabatlarini, mehnat bilan band bo’lgan xodimlari soni, asbob-uskunalari qiymati, egallab turgan maydoni va hududiy joylashuvini aks ettiradi.
Asosiy tsexlarda va ishlab chiqarish uchastkalarida ishlab chiqarish jarayonining asosiy – xom ashyo va yarim tayyor mahsulotlarni tayyor mahsulotga aylantirish bosqichi yoki mahsulot, yo uning bir qismini tayyorlashning bir qator bosqichlari amalga oshiriladi (muzlatkichlar tsexi).
Yordamchi tsexlar asosiy ishlab chiqarishni asbob-uskunalar va energiya bilan ta’minlaydi hamda uskunalarni ta’mirlash (ta’mirlash, uskunalar, model tsexlari va boshqalar) vazifalarini bajaradi.
Xizmat ko’rsatuvchi tsex va xo’jaliklar tarkibiga korxonaning infratuzilmasini (ombor va transport bo’linmalari, uy-joy-kommunal xo’jaligi, oshxona, sanatoriy va hokazo)tashkil qiluvchi bo’linmalar kiradi.
Sanoat korxonalari ishlab chiqarish tuzilmasining uch xil turi majud: