Jaxon xo’jaligi tarqqiyotining hozirgi zamon xususiyatlari

Xalqaro iqtisodiy integratsiya jarayonini ob‘ektiv tavsifdagi bir qator omillar taqozo qiladiki, ularning ichidan quyidagilar asosiy o’rinni egallaydi:

• 
  Xo’jalik aloqalarinting baynalminallashuvi va globallashuvi;
  
• 
  Xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi;
  
• 
  Umumjahon fan-texnika revolyutsiyasi;
  
• 
  Milliy iqtisodiyot ochiqligining kuchayishi.
  

Integratsiya jarayonlarini rag’batlantiruvchi asosiy omillardan biri - milliy iqtisodiy ochiqligi darajasining oshishidir.
Ochiq iqtisodiyotning o’ziga xos belgisi quydagilar hisoblanadi:
1. Mamlakat iqtisodiyotning jahon xo’jalik munosabatlari tizimiga chuqur kirishganligi;
2. Tovarlar, kapital, ishchi kuchining mamlakatlararo harakati yo’lidagi tusiqlarnig kamaytirilishi yoki tuliq bartaraf etilishi;
3. Milliy valyuta konvertatsiyasinig ta‘minlanganligi;
Davlatlararo iqtisodiy integratsiyaning rivojlanishida quyidagi bir qator shart-sharoitlarning majudligi ta‘sir kursatadi:

1. 
   Integratsion aloqaga kirishayotgan mamlakatlarning iqtisodiy taraqqiyot jihatidan bir xil darajada bo’lishi hamda bir turdagi xo’jalik tizimlariga ega bo’lishi;
   
2. 
   Ularning hududiy jixatdan yaqinligi, yagna mintaqada joylashganligi va umumiy chegaraga egaligi;
   
3. 
   Ularning tarixan iqtisodiy aloqalarga egaligi;
   
4. 
   Iqtisodiy manfaatlar va muammolarning umumiyligi hamda ularni hal etishda birgalikdagi harakatning samaradorligi.
   

Xalqaro iqtisodiy integratsiya jahon xo’jaligi rivojining tarixiy jihatdan uzoq davr davom etgan natijasi hisoblansada, Prezidentimiz Islom Karimov ta‘kidlab o’tganlaridek: “Hozirgi kunda ham mamlakatlarning jahon iqtisodiyotiga integrallashuv jarayonida hal etilmagan kupdan-kup muammolar majudki, bizning Respublikamiz uchun tashqi iqtisodiy va valyuta siyosatini yanada erkilashtirishdan iborat.”
Hozirgi jahon xo’jaligining o’ziga xos xususiyatlarian biri tashqi iqtisodiy aloqalar va tashqi savdoning tezlik bilan o’sishida namoyon bo’lmoqda. Barcha mamlakatlar tashqi savdosi majmui xalqaro savdoni tashkil qiladi.
Xalqaro savdo - bu turli davlat milliy xo’jaliklari o’rtasidagi tovar va xizmatlarning ayirboshlash jarayonidir. Masalan, tashqi savdo (xalqaro savdo) xamkorlikda ishlab chiqarish, ilmiy-texnika, kadrlar tayyorlash, turizm va haqoza.
Xalqaro savdo qadimdan mavjud bo’lsada, faqat XIX asrga kelib, ya‘ni deyarli barcha rivojlangan mamlakatlar xalqaro savdo aloqalarida ishtirok eta boshlashi bilan jahon bozori shakliga kirdi.
Xalqaro savdo tashqi savdo aylanmasi, eksport va import, savdo balansi kabi ko’rsatkichlar bilan tavsiflanadi.
Eksport - bu tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish bo’lib, bunda mazkur mamlakatlarda ishlab chiqarilgan tovar mamlakatdan tashqariga chiqariladi.