38
dunyo
mavzu tanlashda, hodisalarga yondashishda namoyon bo’ladi. Shuning
uchun “uslub-odamdir” deyiladi.
O’ktam Usmonovning asarlarida ham ijodiy uslubning ichki omillaridan
bo’lmish bayon tarzi, fikrni ifoda etish mahorati yaqqol ko’zga tashlanib turadi.
O’ktam Usmonov o’zidan oldin hikoyachilik janrida ijod qilgan hamda
yuksak cho’qqilarni egallagan
adiblar ijodi bilan ya
i
qindan tanishib chiqqan,
ularning asarlaridan nimalarnidir o’qib o’rgangan, ijodiy o’zlashtirgan. Bu
o’rganish uning hayot hodisalarini akslantirishi, inson obrazini gavdalantirishiga
o’z ta’sirini ko’rsatadi.
O’ktam Usmonov qahramonlari harakatlanadigan joylarni jamiki
ko’rinishlari bilan keng bayon etmasada,
personajlar qiyofa, holatini batafsil
suratlantiradi. Lekin ba’zi kichik hikoyalarda esa yozuvchining qahramonlari
turgan joyini ham,
ularning holati, ahvolini ham ixcham, lo’nda, eng muhim
jihatlariga e’tiborni qaratgan holda tasvirlaydi. Aynan shu tarafdan O’ktam
Usmonov Abdulla Qahhorning ijodiy uslubiga yondoshganligiga guvoh
bo’lamiz.
“San’atkor voqelikdan tanlab olgan unsurlarni badiiy til yordamida
xayoloti bilan uyg’unlashtiruvchi va u yaratgan badiiy dunyoning tugal
bo’lishini ta’minlovchi vosita – uslub deb ataladi” deydi Nobel mukofoti
sovrindori, fransuz adibi Alber Kamyu.
1
O’ktam Usmonov ijodiy uslubida ijtimoiy davr masalasini,
urushdan
keyingi yillarni, insonlar xarakterini ta’sirli chizgilarda tasvirlab berishi orqali
kitobxonlar qalbidan joy egallagan.
“An’anaviy tarzda adabiyotshunoslik liberal gumanizmni va uning
farazlarini shubhadan xoli deb hisoblaydi.
U insonni- predmet sifatida, texnik
ma’noda – ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarga bog’liq mohiyatan – erkin shaxs deb
hisoblaydi. Biz o’zimizni, o’z taqdirimizni o’z qo’llarimiz bilan yaratamiz.
Mazkur maqsadlarga erishishda oldimizda tanlovlar bor. Taqdirimiz
tanlovimizga bog’liq”
2
.
O’ktam Usmonov o’z
asarining boshiga, ilk jumlasiga juda qattiq e’tibor
qiladi, chunki uning asari shu so’zlar bilan boshlanadi va o’quvchi qalbiga sehrli
kuy misoli oqib kiradi. Hattoki asar boshlanishidan avval keltirilgan epigraflarni
asar mazmunidan uzoqlashmagan holda, million jumlalar orasidan saralab, tanlab
yozadi.
1 “Jahon adabiyoti” jurnali. 1997-yil, 1-son.- B.192.
2
Hans Bertens. Literary Theory. The basics, 2001,- page 12.
Do'stlaringiz bilan baham: 
