Jdpu antiplag uz (ID: 3921) Tashkilot: Hisobot "Antiplag. Uz" servisi tomonidan taqdim etilgan hujjat to'G'risidagi ma'lumotlar


Download 1.15 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/32
Sana18.06.2023
Hajmi1.15 Mb.
#1582087
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32
Bog'liq
document-merge64706adba9f0e

“Qaldirg’och” hikoyasi ham bola hayotidan hikoya qilib beriladi. Yozuvchi 
bunda qahramonlarning aynan xarakter-xususiyatlarini, portretini chizib 
ko’rsatmasada, lekin bola tilidan aytilgan ta’riflar orqali ularni tasavvurimizga 
keltiramiz, sur’atlarini xayolimizda chizamiz. Hikoyada tinch-totuv yashaydigan, 
bir-birlariga mehribon, har tomonlama milliylikka yo’g’rilgan, ma’naviyatli oila 
tasvirlangan. “Qarisi bor uyning parisi bor”,- deganlaridek, balkim bu oilaning 
ham shunday farishtali bo’lishida buvi obrazining ahamiyati kattadir. Bir oyog’i 
va bir qo’li ishlamay to’shakka mixlanib qolgan bu kampirda ma’naviyatimizga 
mos fazilatlar mujassamlashgan. U shunday yotib qolganligidan ham nolimas, 
hech kimga og’irligi tushmas, o’zgalarni ham o’zining bunday holga tushib 
qolishida aybdor sanamasdi. U faqatgina o’ziga-o’zi pichirlab yotar, pichirlash 
asnosida duo qilar, fashistlar bilan bo’ladigan urushga ketgan, ammo nom-
nishoni chiqmagan o’g’li Qahramonni ko’rishni xohlardi. Uning tirikligiga, 
qachonlardir qaytib kelishiga umid qilar, chin dildan ishonar edi. Shuning uchun 
ham bu dunyoda yarim jon holatda yashayotganligiga ham shukur qilardi. 
Ko’zlarini mo’ltillatgancha, ranglari so’lg’in holda eshikdan Qahramonning kirib 
kelishini kutib yotardilar. Qahramon obrazining keltirilishi, aynan o’zi hikoyada 
ishtrok etmasa ham lekin ismining yozilishi ham kampirning ma’naviy-axloqiy 
tomonlarini ochib berishga yordam bergan.
O’ktam Usmonov peyzaj ya’ni tabiat tasvirlarini ham rango-rang 
bo’yoqlarda chizib bergan. Milliyligimiz, ma’naviyatimiz ko’rinishlaridan biri 
sifatida bolaning varrak uchirayotganini va uning daraxtga ilinib qolganligidan 
kichkintoyning juda xunob bo’lganini ko’rishimiz mumkin. Varrak motivi ham 
aynan milliy ma’naviyatimiz timsolida hikoyaga olib kirilgan. Hattoki varragi 
aziz bo’lganidan, dadasi avaylab-asrayotgan daraxt ham uning ko’zlariga yomon 
ko’rinadi. Mirzahmatning ham daraxtni qo’shnilarning: “Bu falokatni kesib 
tashlang, shamolda ag’anab, biror kor-hol chiqarib yurmasin tag’in”,-deganlariga 
qaramay avaylashiga balki uni kelajakda ishlatish uchun emas, undagi chumchuq 
uyalariga rahmi kelganligi sabab edi. Yozuvchi terakni ramziy ma’no sifatida 
inson ruhiyatini, axloqini ochib berish uchun olib kirgan. Bosh qahramon terakka 
qarar-chumchuq uyalarini ko’zim qiymaydi, uvol bo’ladi,-deya terak tanasini 
silab qo’yishida qahramon ruhiyatidagi ma’naviyatni ko’rishimiz mumkin.
Hikoyada barcha uchun quvonchli bo’lgan, yosharish, yangilanish, yangi 
yilni boshlab kelgan ramzi sifatida qaraladigan qaldirg’och motivi kiritilgan. Uni 
ko’rganda barchaning yosh bolalardek quvonishlari, shu kunga yetkazganingga 


32 
shukur deya salovatlar aytishlarida katta bir ma’no, yuksak mehr-muhabbat 
yotadi. Otasiga shovqin-suron yoqmasada, lekin bu yangilikdan birinchi xabar 
topgan o’g’lining quvonchlariga sherik bo’ladi va xursandligidan uni bag’riga 
bosib, peshonasidan o’pib qo’yadi. Bu shodlik quvonchlaridan hammaning 
ko’ngli xush bo’ladi.
Onasining yangi uzilgan issiq nondan turmush o’rtog’iga uzatishida, 
xonadonda rizqi butun, halol mehnati evaziga nasiba topib yashayotgan oilani 
ko’ramiz. Kampirning esa qaldirg’ochlarni ko’rmasada, lekin ularning 
kelganligidan va ularning ortidan albatta o’g’li Qahramonjonning kelishiga 
ishonayotganligiga guvoh bo’lamiz. Hamma yana bir bahorni ko’rganligidan, 
qaldirg’ochning ovozini eshitishga yetganidan g’oyatda xursand edilar. 
Hikoya ayni boshqa hikoyalarga o’xshab urushdan keying yillarni yoritib 
bergan. Sovuq urush yillari o’tgan bo’lsada, lekin uning zahmi hali yer yuzidan 
ketmagandi. Odamlar rizq-nasibasini topish uchun ertayu-kech qora mehnatda 
bo’lar, qora qozonning qaynashi juda qiyin bo’lgan zamonlar edi. Shu sababli bu 
davrda och nahor o’lib ketgan, uysiz, Vatansiz qolib ketgan, hattoki urushga 
ketib qaytmaganlar, qaytganlari ham ishga yaroqsiz nogiron bo’lib qolganlar. 
Yozuvchi xuddi shunday insonlar bilan hikoya qahramonlari hayotini 
taqqoslashni, hozirgi davrni ham shularga nisbatan solishtirishni kitobxonga 
qo’yib beradi.
Hikoyada qariyalarga bo’lgan e’zozni, ayolning turmush o’rtog’iga 
hurmatini, erning esa rafiqasiga mehr-muhabbatini, hattoki jonivorlarga
qushlarga g’amxo’rlikni ko’ramiz. Yozuvchi hikoyani: “-Xa-ya, yana 

Download 1.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling