7. Ташқи савдо тўғрисида меркантилистик назариянинг моҳияти ва чекланганлиги нималардан иборат?
Таянч иборалар: савдо баланси қолдиғи, тўлиқ бандлик, талаб, таклиф, «нарх-олтин-оқимлар»
8. Мутлақ устунликлар қонунига таъриф беринг ва қандай шароитларда бажарилади?
Таянч иборалар: халқаро савдо, мутлақ устунлик, меҳнат ресурсларининг чекланганлиги, экспорт, импорт
Jahon iqtisodiyotida erkin savdo siyosatiga birinchi bo‘lib Adam Smit o‘z
ta’rifini bergan edi. Adam Smit “ayirboshlash har bir mamlakat uchun foydali
bo‘lib, har bir mamlakat bunda mutloq ustunlikka ega bo‘lishini” ta’kidlagan edi2.
Adam Smitning tahlillari klassik nazariyaning asosi bo‘lgan va erkin savdo
siyosatining har qanday shakli uchun asos bo‘lib kelgan.
David Rikardo “Siyosiy iqtisod va soliq solishning boshlanishi” (1817yil)
nomli asarida boshi berk ko‘chadan klassik nazariyani olib chiqdi. U xalqaro
ixtisoslashuv mezonlarini ajratgan holda, davlatlar uchun qanday holatlarda
davlatlararo ayirboshlash manfaatli ekanini ko‘rsatib berdi. Har bir davlat uchun
ustunlik qilgan yoki kuchsizligi nisbatan kamroq bo‘lgan sohaga ixtisoslashish
manfaat keltiradi, degan fikrni berdi. Uning qarashlar konsepsiyasi taqqoslanish
nazariyasi yoki prinsipida o‘z aksini topdi
Mehnat Yagona ishlab chiqarish omili;
To‘lik bandlikka erishilgan, ya’ni barcha mavjud resurslardan tovar
ishlab chiqarishda foydalaniladi;
Xalqaro savdoda ikki mamlakat ishtirok etadi, bu mamlakatlar ikki xil
tovar bilan o‘zaro savdo olib boradi;
Ishlab chiqarish xarajatlari doimiy, ularning kamayishi tovarga
bo‘lgan talabni ko‘paytiradi;
Bir tovarning narxi ikkinchi tovarni ishlab chiqarishga sarflangan
mehnat bilan ifodalangan;
Tovarni bir mamlakatdan ikkinchisiga tashish bo‘yicha transport
xarajatlari nolga teng;
Tashki savdo cheklashlar va reglamentatsiyalardan xoli. Adam Smit
qarashlariga muvofiq ravishda:
Do'stlaringiz bilan baham: |
