Sariqlik - Sariqlik jigaming aksariyat kasalliklarida shuningdek, o‘t yo'llari va qon tizimi hamda
- boshqa a’zo va tizimlaming ba’zi kasalliklarida ham kuzatiladi. So'nggi holda sariqlik
- bilimbin almashinuvining ikkilamchi buzilishi hisobiga paydo bo'ladi. Sariqlik bilan birga
- kechuvchi bir qator klinik belgilar u yoki bu darajada uning turini va kelib chiqish sababini
- taxmin qilishga imkon beradi.4 Sariqlik turlariga maxsus laboratoriya tekshirish usullari
- yordamida aniq tashhis qo'yiladi.
Haqiqiy sariqlik quyidagi uchta asosiy sabablar oqibatida rivojlanishi mumkin: - Haqiqiy sariqlik quyidagi uchta asosiy sabablar oqibatida rivojlanishi mumkin:
- S Gemolitik (jigar usti) sariqlik;
- S Parenximatoz (jigar - hujayrali) sariqlik;
- S Mexanik (jigar osti) sariqlik
Gemolitik (jigar usti) sariqlik ko'p miqdorda bilimbin hosil bo'lishi bilan bog'liq bo'lib, jigar o'z vaqtida uni chiqarishni ta’minlay olmaydi. - Gemolitik (jigar usti) sariqlik ko'p miqdorda bilimbin hosil bo'lishi bilan bog'liq bo'lib, jigar o'z vaqtida uni chiqarishni ta’minlay olmaydi.
Parenximatoz sariqlik jigar parenximasi hujayralarining (gepatotsitlar) qondan - Parenximatoz sariqlik jigar parenximasi hujayralarining (gepatotsitlar) qondan
- bilirubinni ushlab qolish va glyukuron kislotasi bilan bog‘lash qobiUyatining buzilishi
- natijasida rivojlanadi (jigarda bir qator moddalami tabiiy dezintoksikatsiya jarayoni kechadi)
- va uni o‘t yo‘llari orqali bilimbinglyukuronid ko'rinishida chiqarilishi (bog'langan bilimbin)
- kamayadi
Klinikasi va tashhislash. - Giperbilirubinemiyaning asosiy klinik belgisi sariqlik hisoblanadi. Sariqlikni o‘z vaqtida aniqlash uchun eng awalo, ko‘z shilliq qavatlari, tilning pastki yuzasi, tanglay, keyin esa yuzdagi teri burmalari, burun va og‘iz atrofidagi teri, kaftlar va tovonlar sarg‘ayishini yodda tutish kerak. Sariqlik tabiiy yorug‘likda va- kunduzi yaxshi, aksincha qorong'ida va sun’iy yorug'likda qiyin aniqlanadi. Giperbilirubinemiyada turli odamlarda uning ko'rsatkichlari bir xil bo‘lsa ham, teri va shilliq qavatlaming bo'yalish darajasi turlicha bo'lishi mumkin. Bu esa bemor organizmining individual o'ziga xos xususiyatlariga bog'liq. Masalan, mushaklari yaxshi rivojlangan ozg'in odamlarda bilimbin to'qimalarda kam ushlab qolinadi va oqibatda terida ko'p miqdorda to'planadi. Shu sababli ularda sariqlik yaqqol namoyon bo'ladi. Semiz odamlarda bilimbin ko'p miqdori yog' to'qimasi tomonidan yutilganligi sababli sariqlik ko'zga uncha tashlanmaydi. Kamqonlikda ham shu holat kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
