Jihozlar va loyihalash asoslari

N=9,8Q(Lf+D)Pm/ 'n-

(8-8)

bu yerda: L — tashilayotgan materialning gorizontal proyeksiyasi, m;

6. 
   — qarshilik koeffitsienti (7-jadvalga qarang).
   

133

www.ziyouz.com kutubxonasi

		y, b va f koefHtsientlaraing qiymatlari				7 - j a d v a l
Yukturkumi			Miso) tariqasida	Koeffitsientlar
			yuklar
				V	b	/
Yengil	va	abraziv	Yog'och qipig'i	0,4	65	1,2
emas
Yengil	va	kam	Bo‘r, soda	0,32	50	1,6
abraziv
Og‘ir va kam			Gips, superfosfat	0.25	45	2,5
abraziv
Og'ir va abraziv			Apatitli konscntrat,	0.125	30	4,0
			kolchcdan chiqin-
			disi

52-rasm. Pnevmotransportli jihozlar:
a — so ‘ruvchi; b — h aydovchi; d —su rib -h a yd a yd ig a n : 1 — y u k ortish soplosi; 2 — quvur; 3 — y u k bo ‘sh atish m oslam asi; 4 — za tv o r (lo ‘k id o n ); 5 — siklo n ; 6 — yen g li suzgich; 7 —v a ku u m -n a so s; 8 — kom pressor; 9 — bunkerlar;
1 0 — h a vo berib ko 'p irtiru vch i m o sla m a ; 11 — ta 'minlagich.
134

www.ziyouz.com kutubxonasi

Vintning diametri D oldindan beriladi, so'ngra doimiy yaqinlashtirish usuli bilan uning oxiigi qiymati (8.7) formulaga binoan topiladi. Shneklar vintining diametri 0,1 dan 0,8 m gacha qiiib yasaiadi.

Pnevmatik transport (pnevmotransport) — siqilgan havo quwati yordamida sochiluvchan, donalangan va plastik-yopishqoq materiallarni tashish uchun mo'ljallangan jihozlar to‘plami.

Quvurda bosim farqini hosil qilish usuliga qarab pnevmotransport qurilmalari havoni so‘rib oluvchi, dam berib haydovchi, so‘rib haydovchi turlarga bo‘linadi (52-rasm).

So‘ruvchi pnevmatik transport materiallarni har xil joylardan 100 m gacha masofaga bitta yuk tushirish nuqtasiga, havo siyrakligi 0,01 MPa dan ko‘p bo‘lmaganda, tashish uchun moMjallangan. Havo haydaydigan qurilma havo bosimi 0,5 — 1,3 MPa boMganda materialni turli xil yo'nalishlarda bir joydan 1800 m gacha tashish uchun xizmat qiladi. So‘rib-haydaydigan qurilma quruq kukunsimon va mayda zarrali materiallarni katta masofalarga tashishda ishlatiladi.
Siqilgan havo yordamida ishlaydigan transport sistemasiga yuk materialni yig‘ish uchun bunkeri bor yuk tushirish stansiya tashqariga chiqarib tashlanadigan havoni changdan tozalash uchun yengli filtr, tozalangan havoni ko‘rib olish uchun ventilatomi o‘z ichiga olgan.
1 kg havoga to‘g‘ri keladigan ko‘proq miqdordagi materialni (120— 250 kg) 25 m balandlikka ko‘tarib berish uchun pnevmatik ko'targichlar (nofl'beMHHK) ishlatiladi, bunda havo tezligi 10 m/sek dan kam, ortiqcha bosim 0,05—0,15 MPa ni tashkil etadi.
Pnevmotransportning hisobi uning oldindan berilgan ish unumiga qarab quvuming diametri d, havo sarfi v (tezligi) va havoning zarur boMgan bosim darajasidagi farqni Dp aniqlashdan iborat.

Quvuming ichki diametri (m) quyidagi formula bilan aniqlanadi:

d = jc o J ( 0 ,l $ 5 3 j
bu yerda: (oh — yuk o‘tadigan quvurdagi standart sharoitdagi (P=0,098 MPa, ph= l,2 kg/m3) havoning sarfi, m3/sek
«/, = Q / j p „ )
Q —tashilayotgan yuk bo‘yicha belgilangan o‘rtacha ish unumi, kg/ soat; x — changning konsentratsiyasi, kg/kg; ph —havoning zichligi, kg/m3; coh — havoning chiziqli tezligi, m/s.
135

www.ziyouz.com kutubxonasi

Havoning minimal oqim tezligi (m3/s):

* 4 6 5 ^ d 2p ml p h

8.9

bu yerda: d — material zarracbalarining diametri, m;

pra— materialning zichligi, kg/m3.
Materialni ko‘tarish uchun zarur bo‘lgan bosim darajasidagi to‘la farq (Dp, Pa) quyidagicha aniqlanadi:
= (l + X t g oc\pmco2 f { 2 g ) l \ + Y J $ ) + + X ) 8.10
bu yerda: 7. = G / G h — aralashma koeffitsienti; Gm —tashilayotgan qattiq
materialning massasi,kg; Gh — yuk tashishga sarflangan havoning massasi, kg; tga = 0,32=0,4; x = 0,76(1=10,64/).
Pnevmotransportning afzalliklari quyidagilar: sistema germetik berk; tashilayotgan yukda yo‘qotishlar yo‘q; murakkab yo‘llarda yuk tashish mumkin; yotiq, tik va qiya uchastkalarni birga qo'llash qulay; quvurlar shoxobchalarini qo'llash yo‘li bilan yuklarni bir joydan bir nechta joyga yoki bir nechta joydan bitta joyga tashish mumkin; yuklarni tashiyotganda bir paytning o‘zida ularni quritish, qizdirish va sovitish imkoniyatlarining mayjudligi.
Elektr quvvati solishtirma sarfining yuqoriligi; materialning maydalanib ketishi; maydalanmaydigan va ho‘l materiallarni tashib bo‘lmaslik transport bu turining kamchiligi hisoblanadi. Bulardan tashqari, mayin kukunlangan materiallami (zarralari o‘lchami 10—25 mkm bo‘lgan) tashish oxirida ularni havodan ajratib olish murakkablashadi, turli fraksion tartibga ega kukunsimon yuklar tashilganda materialning qatlamlanishi yuz beradi.