Epilog. (grekshe-epilogos sońǵı sóz mánisinde) Waqıya rawajlanıp bolǵannan soń shıǵarmanıń sońında personajlardıń bunnan sońǵı táǵdirleri tuwralı maǵlıwmatlar beriletuǵın bólim.
Motiv frantsuz tilinde motif-nama, ırǵaq degendi bildiredi. Motiv kórkem shıǵarmanıń syujetiniń rawajlanıwına tásir jasaydı. Motiv fol`klorlıq shıǵarmalarda (syujetlerde, dástanlarda) turaqlı qollanıladı. Qaharmanlıq eposlarda syujettiń baslı bólekleri belgili motivlerge tiykarlanıp rawajlanadı. Mısalı, batırdıń ájayıp bolıp (ǵayrıtábiyiy) tuwılıwı hám ósiw motivi, batırdıń at tańlaw motivi, qalıńlıǵın izlep ketiw motivi, dushpan batırı menen bellesiw motivi h.b. Alpamıs, Qoblan, Máspatsha dástanlarında syujettiń turaqlı komponenti retinde qollanıladı.
Troplar-súwretlew qurallarınıń kóp qollanılatuǵın túri. Grek tilindegi tropos-oylanıw, ózgeriw degen sózden kelip shıqqan. Terminologiyalıq mánisi boyınsha kórkem shıǵarmada sózdiń yamasa sóz birikpesiniń tuwra mánisinde emes, al awıspalı mánisinde qollanılıwı. Troptıń ónimli qollanılatuǵın túrleri tómendegiler: metafora (grekshe metha-qaytadan, phora-kóshiremen)zatlardı bir-birine megzetiwge tiykarlanǵan, metafora teńewdey etip zatlardı salıstırmaydı, al uqsatadı, megzetedi. Mısalı, Lashın edim qanatımnan qayrıldım, Tulpar edim, doynaǵımnan ayrıldım. Bul mısalda personaj lashınǵa, tulparǵa teńelmeydi, al megzetiledi.
Teńew - bul súwretlenip atırǵan adamdı yaki zattı basqa nárse menen salıstırıw. Ol kóbinese day, dey, tay, tey, yańlı, kibi, misli, sıyaqlı degen kómekshi sózlerdiń járdemi menen jasaladı. Mısalı, Ayǵırdayın shaynastı, Qoraz kibi julıstı, Qoshqar kibi dúgisti.
Metonimiya - sózlik mánisi boyınsha grekshe metha – qaytadan, nimos- ataw degendi ańlatadı. Metonimiyalıq súwretlew usılın qollanǵanda súwretlenip atırǵan zat yamasa hádiyse basqa at yamasa atama menen beriledi. Esabı joq, sanı joq, lek-lek jatqan qol keldi. Bul mısalda áskerler, jawıngerler (armiya) dep zattıń ataması tuwra berilmeydi, al obrazlı túrde qol dep aytıladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
