Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti

6 . 0 ‘quvchilar in tizom i. 
0 ‘q u v chilar in tizo m i pedagog 
intizomi bilan bog‘liq, shuning u ch u n o ‘quvchilarning dars- 
dagi ongli faoliyatlarini, tayyorgarlik darajasini hisobga olish 
zarur.
0 ‘quvchilarning faoliyatlarini baholashda quyidagilar h i­
sobga olinadi:
— shug‘ullanuvchilar vazifa va topshiriqlarni aniq tushu- 
nishi;
— s h u g ‘u ll a n u v c h il a r n in g o ‘quv ish lari s a m a ra d o rlig i 
u c h u n shaxsiy javobgarlikni his etishi;
— o ‘quvchilarning tashabbuskorligi, muam m oli vaziyatni 
hal etishdagi ishtiroki, bilim, k o ‘nikma, malakalarini o ‘zlash- 
tirib olishi, o ‘z - o ‘zini nazorat, baholash, o ‘zaro baholash.
7 . D a r s n a tija la ri. 
B elg ila n g an rejadagi v a z ifa la rn in g
bajarilishi, darsning tarbiyaviy, t a ’limiy va sog‘lomlashtimvchi 
aham iyati. D ars m a zm u nig a va tashkil etilishiga kiritilgan 
o ‘zgarishlarning asoslanishi va samaradorligi.
8 . M ulohaza va takliflar. 
U m u m a n , dars qanday o ‘tildi, 
qanday yangilik b o ‘ldi, darsning ijobiy va salbiy tomonlari, 
d arsn i ijobiy to m o n la r in i ta k o m illash tirish va k o ‘rsatilgan 
kamchiliklarni tuzatish haqida tahlil qiluvchini fikri.
128

---

M ASH G ‘ULOTLARNING DARSDAN 
TASHQAR1 SHAKLLARI
M a sh g ‘ulotni o ‘tkazish usullari
Darsdan tashqari mashg‘ulotlarning ko‘ngilli, erkin b o ‘li- 
shi va har bir o ‘quvchi o'zining jismoniy tayyorgarlik darajasi 
qanday boMishidan q a t’i nazar, o ‘zini ko'rsatishi zarur. 0 ‘qi- 
t u v c h in in g p ed a g o g ik m a h o r a t darajasi k o ‘p ro q d a r s d a n
tashqari mashg‘ulotlarni tashkil etganda bilinadi. Agarda, shu 
m a sh g ‘ulo tlarg a o ‘qu v chilarn i q atn ash ish lari yaxshi b o ‘lsa, 
d em ak, o ‘qituvchi m a sh g ‘u lotlarni o 'tk azish m eto d i, usuli, 
ularni tashkil etishni biladi.
Jismoniy tarbiyani uzluksiz faoliyat jarayoniga aylantirish 
zarur. D arsdan tashqari m ashg‘ulotlar jarayonida, darslarda 
o ‘zlashtirilib olingan jismoniy mashqlar, bilimlar m ustahkam - 
Ianadi va takomillashadi.
Darsdan tashqari mashg‘ulotlarda asosiy diqqatni darslarda 
o ‘zlashtirib olingan bilim, ko'nikm a va malakalarni m ustah- 
kamlashga qaratish zarur. Bolalar va o ‘smirlar sport maktab- 
larida shug‘ullanayotganlar u ch u n buning katta foydasi bor.
H am m a shakllar um um iy vazifalarni hal etishga yordam- 
lashadi. U m u m t a ’lim m ak tab la rin i isloh q ilishning asosiy 
yo‘nalishlarida, h am m a o ‘quvchilar uchun har kungi jismoniy 
mashqlarni, mashg‘uIotlarni tashkil etish zarurligi, kun tartibida 
jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish tadbirlarini muntazam o ‘tka- 
zish bosh vazifa qilib q o ‘yilgan. Bundan tashqari, o ‘quvchilar 
keng ommasini sport to ‘garaklari mashg‘ulotlariga jalb etish, 
jism o n iy tarbiya b o ‘yicha q o ‘s h im c h a va fakultativ m ash- 
g ‘ulotlarni o ‘tkazish, zaruriy shart-sharoitlarni yaratish zarur.