Jónelisi student Qayırbaeva Arıwxannıń “Dárilik ósimlikler florası hám sistematikası” páninen

Tsirkumboreal floristik oblastı
Júdá iri qurǵaq floristik oblast' bolıp esaplanadi, úlken bólimin búrinǵi awqaminiń geografiyalıq jaqtan jaylasqan aymaǵi quraydi. Bul oblastqa evropa (Orta Jer teńizi oblastina tiyisli bólimler kirmeydi), Kavkaz (qurǵaqshil-bálent jerler rayonları hám Talish boylarindaǵi bólimler kirmeydi), Ural, Sibir (Amurdiń aǵimi boylap túslik-shiǵis aymaqlar kirmeydi), Kamchatka, Arqa Saxalin, Arqa Kuril atawlari, arqaǵa qaray Iturur hám Amur, sanday-aq Alyaska, Kanadaniń kóp bólimi geografiyalıq jaylasiwi menen kiredi.
Tsirkumboreal' floristic oblastiniń ıqlım, topiraq hám ósimlikler dúnyasi A. L. Taxtadjyanniń «Dúnyaniń floristik oblastlari» (1978) sistemasına tiykarlanǵan. Bul floristik oblast' óz quramina, ósimlikler dúnyasi yaki olardiń kelip shiǵiwi menen, kólemi jaǵinan biraz kishi shıńı 15 kishi oblastti (provintsiya) birlestiredi.
Shıǵıs Aziya floristik oblastı
Bul oblast shegaralaniwi menen Shiǵis Himalay (shámbe menen 83° Shiǵis keńlik), Arqa-Shiǵis Hindistan shegaralarin, Arqa Birma tawliqlarin, Xitaydiń kóp bólim continental ıqlımlı aymaqlarin, Tayvan atawlarini, Kareya yarım atawlarin, Kyu-syu, Sikoku, Xonsyu, Xokkaydo, volkano atawlarin, Kurill atawlarinin túsligin, Saxalinniń túslik hám Orayliq bólimlerin, Primor'e oblasti hám Amur suw hawiziniń kóp bólimin, Baykal artiniń túslik-shiǵis bólimin, Moǵulistanniń Arqa-Shiǵisi hám Shiǵis ólkelerin birlestiredi.
Shiǵis Aziya floristik oblastiniń ósimlikler dúnyasi júdá bay bolip, 14 endem tuqimlas (Glaucidiaceae, Trochodendraceae, Tetracentraceae, Ginkgoaceae, Eucommiaceae, Trapillaceae hám basqalar) hám 300 den artiq endem tuwisti óz ishine aladi.
Orta Jer teńizi floristik oblastı
Arqa hám túslikten floristic oblasttiń shegaralaniwinda kópǵana alimlar anıq bir pikirge tiykarlansalarda, shiǵis hám batis shegaralaniwlarda alimlardiń kóz qaraslarinda hár qiyli túrli pikirler bar. Sanıń ushin de házirge shekem, bul floristik oblasttiń Shiǵis hám batis shegaralari tolıq anıqlanbaǵan bolip, áyyemgi kóz qaraslarda isletilip kelingen Alfons de Kandol hám Edmond Buass'e tárepinen berilgen shegaralaniwlardi alimlar maqul tabadi. Al'fons de Kandol (1855) Orta Jer teńizi floristik oblastiniń shegaralarin Ispaniyadan ta Siriyaǵa shekem, Marokkodan ta Qara teńizge shekem anıq belgilegen. Buass'eniń «Shiǵis florasi» (1867) kitabinda jaziliwinsha, shegaralaniwlar ozıniń ósimlikler dúnyasi menen belgileniwi tiyis, dep, Shiǵis shegaralaniwlardi anıq belgilep beredi. Solarǵa tiykarlanip, házirgi shegaralaniw tómendegishe bolip, Frantsiya, Apennin teńiz qirǵaqlari hám Balqan yarım atawlari, Orta Jer teńizi atawlari, Morokko, Arqa Jazair, Palestina hám Livanniń kóp bólimi, Arqa Siriya, Arqa Antaliya kiredi. Sanday-aq, Qrimniń túslik tawli ólkeleri hám Kavkazdiń Qara teńiz bayları de floristik oblasttiń qurami bolsaplanadi. Ayırım jaǵdaylarda shegaralaniw Afganistan hám Orta Aziyaǵa shekem sazilip ketedi.