Joylashish sharoitlari

4.1-rasm. Konlarning joylashish sharoitlari. 
4. Uyumlarning sifat taqsimoti va tuzilish strukturasibо‘yicha quyidagilarga 
bо‘linadi: 
a) bir komponentli – bir tuzilishli va sifat kо‘rsatkichlari bir xilda taqsimlangan 
oddiy uyumlar; 
b) uyumlarning planda va chuqurlikda joylashishi bо‘yicha tur va navlari bir 
xilda taqsimlanmagan kо‘p komponentli va kо‘p navli murakkab strukturali 
uyumlarga. 
4. Konning ustunlik qiluvchi turlari bо‘yicha tog‘ jinslari quyidagilar bilan 
ifodalanadi: 
a) qoyali tog‘ jinslari va qattiq rudalar bilan; 
b) qattiq ruda va qoyali jinslar bilan; 
v) yumshoq va zich qoplovchi tog‘ jinslari bilan; 
g) yarim qoyali qoplovchi tog‘ jinslari va foydali qazilmalar bilan; 
d) yumshoqqoplovchi tog‘ jinslari va yumshoq yoki zich foydali qazilmalar 
bilan. 
Tog‘ jinslarining turi asosan texnologik sxema va qazuvchi hamda transport 
vositalarining asosiy modelini tanlashni belgilaydi. 
Yumshoq tog‘ jinslarini qazib olishda quvvatli rotor ekskavatorlar va 
konveyer transportini qо‘llash mumkin. Qoyali tog‘ jinslarini qazib olishda 

---

burg‘ulash portlatish ishlari qо‘llaniladi, asosan bir kovshli ekskavator va temir yul 
hamda avtomobil transportlarini qо‘llash mumkin.
Nazorat savollari: 
1. Foydali qazilma deganda nimani tushunasiz? 
2. Foydali qazilma siftiga bо‘lgan talab qanday kо‘rinishda bо‘ladi? 
3. Konlarning joylashish sharoitlarini tushuntirib bering.