K arim a q osim ova

kim yoki nima haqida gap boradi?", „Savol ko'proq qaysi so'zlar bi­
lan boshlanadi?" kabi savollarni ishlatadi va m atndan foydalangan 
holda bu savollarga javob berishni o 'rg atad i. Ikkinchidan, o 'q itu v ch i 
o 'q u v c h ila r e ’tiborini m atn g a savol tuzish yo'liga q aratadi va savol 
tuzishdan oldin m atnni diqqat bilan o 'q ish , qatnashuvchi shaxslam i 
ko'rsatish, savol tuziladigan qism ni ajratish kerakligini tu sh untirad i. 
Savol tuzishga o 'rg atish n in g b o shlan g 'ich bosqichida bu m ashq j a ­
m oa b o 'lib bajariladi va t a ’lim iy xarakterda bo'ladi; buning uchun 
qulayroq savol ajratilib, nim a u c h u n u qiziqarli ekani yoki, aksincha, 
noqulay b o 'lsa nim a u c h u n noqulayligi tushuntiriladi. M asalan,
3-sinfda „Ahillik ulug' baxt" ertagida „Odamlarning cholning bolalari 
haqidagi fikri yuzasidan savol tuzing" to p sh irig 'i berilgach, o 'q u v c h ila r 
„Odam lar aqlli cholning bolalari haqida nima deyishdi?" kabi savol 
tuzishlari m um kin.
4-sinfda „Q ovun sayli" (Sh. S a ’dulla) hikoyasi yuzasidan quyidagi­
cha savol tuzish topshirig'i beriladi:

---

— H ikoyadagi birinchi xatboshini o ‘qing va shu qism yuzasidan 
savol tuzing.
— Hikoyadagi birinchi xatboshida qo'llangan so'zlam in g m a ’­
nosini izohlash b o 'y icha savol-topshiriqlar tuzing. (Bejirim, serto‘r 
so'zlarining m a’nosini izohlang)
— H ikoya qahram onlari yuzasidan savollar tuzing.
Keyinchalik o 'quvchilar m uhokam a va ijodiy savollar berishni ham
o'zlashtirib oladilar.
4. 
M atnni tasvirlash. M atnni tasvirlash m atn ustida ishlashda 
katta aham iyatga ega bo'lib, o'quvchilam ing ijodiy qobiliyatlarini 
rivojlantiradi, undan to 'g 'ri foydalanish esa asarda yozuvchi tasvirlagan 
hayotiy m anzaralarni o'quv ch ilar aniq ta sa w u r qilishlari u c h u n qulay 
im koniyat yaratadi. M atnni ikki xil tasvirlash m um kin: 1) so ‘z bilan